(...) Ο Β` τόμος εξετάζει την ιστορία του ΚΚΕ στο πλαίσιο των εσωτερικών κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, σε συνάρτηση με την εξέλιξη του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων και την αλληλεπίδραση ανάμεσα στη στρατηγική του ΚΚΕ και σε εκείνη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Γι` αυτόν το λόγο προηγούνται δύο θεματικά μέρη, καθένα από τα οποία καλύπτει όλη τη χρονική περίοδο που περιέχει ο Β` τόμος. Η Εισαγωγή στο Δοκίμιο αναφέρεται στη θεωρητική, ιδεολογική και μεθοδολογική βάση στην οποία στηρίχτηκε η συγγραφή του Β` τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας. Το Πρώτο Μέρος, όπως προσδιορίζει και ο τίτλος του, επικεντρώνει στις εξελίξεις που αφορούν το διεθνή συσχετισμό δυνάμεων και τη στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, τμήμα του οποίου είναι και το ΚΚΕ. Από αυτήν την άποψη δεν αποτελεί μια πλήρη ιστορική καταγραφή, ανάλυση και εκτίμηση όλων των διεθνών εξελίξεων. (...) Το Δεύτερο Μέρος επικεντρώνει στις οικονομικές εξελίξεις τις οποίες διαχωρίζει από τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις μόνο για λόγους μεθοδολογικούς, δεδομένου ότι οι σταθμοί στην ιστορία του Κόμματος δε συμπίπτουν με σταθμούς της εξέλιξης της οικονομικής βάσης του ελληνικού καπιταλισμού. Δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο Σχέδιο Μάρσαλ και τη συμφωνία σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ, καθώς και στις ενδοαστικές διαφωνίες που προκάλεσαν. Τα συμπεράσματα από τη μελέτη των οικονομικών εξελίξεων έχουν μεγάλη σημασία για την ερμηνεία των πολιτικών εξελίξεων, την εκτίμηση των πολιτικών προβλέψεων και των στόχων του Κόμματος. Το Τρίτο Μέρος, με τίτλο `Η δράση του ΚΚΕ από τον Οκτώβρη του 1949 έως και τη 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ (1968)`, είναι το κύριο σώμα αυτής της ιστορικής μελέτης. Αντικείμενό του είναι η δράση του Κόμματος σε όλα τα επίπεδα: Η διαμόρφωση της γραμμής του, η ιδεολογικοπολιτική του δράση και η επίδρασή της στο κίνημα, καθώς και η οργανωτική πολιτική του. (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]