Αγαπητέ/ή αναγνώστη /στρια,
Το βιβλίο που κρατάς στα χέρια σου είναι γραμμένο από τρεις Γερμανούς ειδικούς σε θέματα της Εκπαίδευσης Ενηλίκων και της Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών. Ο Georg Schuhmann, ο Windfried Fisher και ο Eike Bruggemann, ένωσαν τις γνώσεις τους σε θέματα παιδαγωγικής, ψυχολογίας και νομικών στα οποία ειδικεύεται ο καθένας, και συνέθεσαν το παρόν πόνημα. Το βιβλίο, αν και γραμμένο για τη Γερμανική πραγματικότητα, περιέχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες γνώσεις και δραστηριότητες που, με ανάλογη προσαρμογή και τροποποίηση, μπορούν να βρουν εφαρμογή και στα ελληνικά δεδομένα από τους Εκπαιδευτές Ενηλίκων και τους Εκπαιδευτές Εκπαιδευτών.
Για ποιο θέμα πρόκειται;
Στην πραγματικότητα, οι συγγραφείς παίρνουν αφορμή από τον Κανονισμό Καταλληλότητας Εκπαιδευτών, (Ausbilder-Eignungsverordnung, ΑΕνο), που εξέδωσε το Γερμανικό Κράτος στις 16/02/1999, και με βάση αυτόν όπως ίσχυε το 2003, προσπαθούν να δώσουν τα καλύτερα "εργαλεία" στους Εκπαιδευτές Εκπαιδευτών και στους Εκπαιδευτές Ενηλίκων, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η όλη οργάνωση και λειτουργία του συστήματος Διά βίου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Ο ανωτέρω κανονισμός περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία αλλά και τη διαδικασία που χρειάζεται για να πιστοποιηθεί κάποιος ως Εκπαιδευτής Ενηλίκων και Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών , ώστε να μπορεί στη συνέχεια να συμμετέχει στο Πρόγραμμα: Ανέλιξη μέσω της Εκπαίδευσης (Aufstieg durch Ausbildung, AdA). `Ενα Εθνικό Πρόγραμμα στη Γερμανία που αφορά στη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Το κείμενο του κανονισμού καθώς και η τροποποίησή του βρίσκονται στο παράρτημα του βιβλίου.
Ο AEVO ισχύει για επαγγέλματα στη βιομηχανία και βιοτεχνία, στα ορυχεία (εξόρυξη), στη γεωργία, στην οικιακή οικονομία και στις οικογενειακές επιχειρήσεις, καθώς και στο δημόσιο (δεν ισχύει για ελεύθερους επαγγελματίες) .
Ο ΑΕVO θέτει τα κριτήρια για την αξιολόγηση των Εκπαιδευτών. Η πιστοποίηση των εκπαιδευτών
γίνεται με μια εξέταση που αποτελείται από ένα γραπτό και ένα πρακτικό μέρος. Στο γραπτό μέρος οι εξεταζόμενοι εκπαιδευτές υποβάλλονται σε μια τρίωρη δοκιμασία. Το πρακτικό μέρος αποτελείται από την παρουσίαση ή την επίδειξη μια διδακτικής ενότητας και την εξέταση του καταρτιζομένου. Η διάρκεια για το πρακτικό μέρος είναι 30-60 λεπτά, ενώ για το γραπτό 3 ώρες.
Οι υποψήφιοι Εκπαιδευτές εξετάζονται σε μια πληθώρα θεμάτων:
-Γενικά στοιχεία: παράγοντες που επηρεάζουν την τεχνική εκπαίδευση, νομικό πλαίσιο, συμμετέχοντες στη διαδικασία κατάρτισης, απαιτήσεις από την πλευρά των εκπαιδευτών.
-Σχεδιασμός της κατάρτισης: επιλογή επαγγέλματος, καταλληλότητα της εταιρείας στην οποία θα γίνει η κατάρτιση, οργάνωση της κατάρτισης, συντονισμός με τα τεχνικά-επαγγελματικά σχολεία.
-Συμμετοχή στην τοποθέτηση των εκπαιδευομένων σε σχετικές θέσεις: κριτήρια επιλογής, υπογραφή σύμβασης, χρονοδιάγραμμα δοκιμαστικού χρόνου.
-Κατάρτιση στο χώρο εργασίας: προετοιμασία της και καθορισμός του αντικειμένου της κατάρτισης (σε τι πρέπει να καταρτιστεί), προώθηση σε ενεργητική μάθηση, παρακίνηση για την απόκτηση δεξιοτήτων, αξιολόγηση της μάθησης, συζήτηση με τον καταρτιζόμενο.
-Προώθηση της μαθησιακής διαδικασίας: Διδακτική μεθοδολογία, αξιολόγηση ενδιάμεσων εξετάσεων, αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών και ιδιαιτεροτήτων σε σχέση με τη συμπεριφορά, συνυπολογισμός πολιτισμικών διαφορών κατά την κατάρτιση, συνεργασία με εξωτερικές θέσεις (θεσμούς, κ.λπ.).
-Κατάρτιση σε ομάδες: διαλέξεις, διαλογική συζήτηση, συντονισμός ομάδων, επιλογή και χρήση εποπτικών μέσων, μάθηση σε ομάδες (ομαδική εργασία) , εκπαίδευση της ομάδας.
-Ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάρτισης: προετοιμασία του καταρτιζομένου για την εξέταση, διαδικαστικά της εξέτασης, δυνατότητα παράτασης της κατάρτισης και εξέταση των δυνατοτήτων περαιτέρω εξειδίκευσης και κατάρτισης.
Στην πραγματικότητα, όπως διαπιστώνει κανείς, οι συγγραφείς τήρησαν πιστά τη δομή του κανονισμού και πάνω σ` αυτή "ύφαναν" τα δικά τους "μοτίβα", που αφορούν κυρίως σε τεχνικές διδασκαλίας και πρακτικά θέματα Μάθησης Ενηλίκων. Από τα μέσα του 2003, οι διαδικασίες δεν είναι τόσο αυστηρές όσο ήταν στην έναρξη της εφαρμογής του κανονισμού (1999), όταν ήταν υποχρεωτικό οι Εκπαιδευτές να περνούν τη διαδικασία που προβλέπει ο ΑΕVO. Η χαλάρωση αυτή επήλθε διότι πολλές εταιρείες, ιδιαίτερα μικρές, δεν είχαν τη δυνατότητα να εκπαιδεύσουν Εκπαιδευτές, κι έτσι δεν προσέφεραν θέσεις Κατάρτισης. Η νομοθετική αυτή διάταξη τίθεται σε δοκιμαστική ισχύ μέχρι το 2008, οπότε και θα επαναξιολογηθεί.