Γραικοί ή Ρωσοπόντιοι;
Ανάμεσα σε δύο "πατρίδες": Ελληνομάθεια και ρωσομάθεια ως στοιχεία ταυτότητας και μεταναστευτικών επιλογών Ελληνοποντίων νέων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-458-420-8
Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 6/2013
Ελληνική, Νέα
€ 24.88 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 14 εκ, 400 σελ.
Περιγραφή

Η παρούσα μελέτη υιοθετεί τη σκοπιά της κοινωνικής ανθρωπολογίας, μελετά τις συμπεριφορές, κοινωνικές δράσεις και αξιακές επιλογές μίας συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας `μεταναστών` από την πρώην Σοβιετική Ένωση, 16 έως 30 ετών, και αναφέρεται στο πεδίο του `κοινωνικού`, δηλαδή των κοινωνικών δράσεων. Πρόκειται για μια έρευνα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε ορισμένες μικρότερες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας. Η μελέτη εστιάζει σε μια σειρά από ζητήματα που άπτονται της σχέσης των νεαρών συνομιλητών μου με την Ελλάδα, τη Ρωσία αλλά και την πρώην σοβιετική Δημοκρατία προέλευσής τους, όπως αυτή αποτυπώνεται στις καθημερινές τους πρακτικές, στη συνομιλία τους με άλλους ανθρώπους είτε πρόκειται για άλλους Ελληνοπόντιους από την πρώην Σοβιετική Ένωση είτε πρόκειται για ντόπιους Έλληνες κατοίκους, στην καθημερινότητά τους, στους τόπους εργασίας τους, στους τόπους εκπαίδευσης, στα μέρη όπου διασκεδάζουν και συνηθίζουν να συχνάζουν, στη μουσική που επιλέγουν να ακούσουν, στις ταινίες και στα τηλεοπτικά κανάλια που επιλέγουν να παρακολουθήσουν και σε πολλούς άλλους τομείς.
Μέσα από προσωπικές συνεντεύξεις, ανοιχτές συζητήσεις καθώς επίσης και μέσα από τις μεθόδους της επιτόπιας και συμμετοχικής έρευνας έγινε μια προσπάθεια για να αποκαλυφθεί η σχέση των νεαρών Ελληνοποντίων μεταναστών με το παρελθόν τους και ο τρόπος με τον οποίον το βιώνουν σήμερα. Μελετήθηκε το στοιχείο της ρωσικότητάς τους, της `ρωσοφροσύνης` τους, και ο τρόπος με τον οποίο ζούνε ανάμεσα σε δύο πατρίδες, την Ελλάδα και τις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες προέλευσής τους, και κυρίως τη Ρωσία.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η μεθοδολογία της έρευνας του πεδίου
Επιλογές γραφής
Επιτόπια έρευνα: Γενικές παρατηρήσεις
1. Από την 'ταυτότητα' στη διατοπικότητα των Ελληνοποντίων 'παλιννοστούντων': Εννοιολογικές και μεθοδολογικές επιλογές
'Ανάμεσα σε δύο πατρίδες'
Μετανάστευση
Παλιννόστηση
Μεθοδολογικές επιλογές
Πεδίο, αντικείμενο και διάρκεια της έρευνας
Γενικό προφίλ συνομιλητών
Προφίλ μαθητών διαπολιτισμικών λυκείων
Προφίλ εργαζομένων και σπουδαστών
Προφίλ νεαρών Ελληνοποντίων που διαβιούν στην Τιφλίδα
Συμπεράσματα
2. Από την 'ταυτότητα' και τη 'ρωσικότητα' στη ρωσοφροσύνη ως κατηγορία πρακτικής
Διερευνώντας τη 'ρωσικότητα' των Ελληνοποντίων 'παλιννοστούντων'
'Ρωσική ψυχή'
Ρωσοφροσύνη
Ρωσομάθεια
Η 'ρωσοφροσύνη' των νεαρών 'παλιννοστούντων' ως κατηγορία πρακτικής
Η ρωσοφωνία ως κατηγορία πρακτικής της 'ρωσοφροσύνης'
Συμπεράσματα
3. Από την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού στις ιστορίες των Ελληνοποντίων της πρώην ΕΣΣΔ Κατασκευάζοντας τον 'χώρο της εμπειρίας' των 'παλιννοστούντων'
Οι ιδεολογικές λειτουργίες της κατασκευής
Από την Ιστορία στις επιμέρους ιστορίες
Οι ιστορίες των μαθητών
Οι ιστορίες των νεαρών εργαζομένων και σπουδαστών
Ιστορίες πριν την 'παλιννόστηση'
Επίλογος
Οι ιστορικές μετατοπίσεις των Ελληνοποντίων της πρώην ΕΣΣΔ έως σήμερα
4. Ρωσομάθεια
Ρωσική εκπαίδευση
Η ρωσική γλώσσα ως συμβολικό σύστημα
Η γλώσσα της μουσικής
Η γλώσσα των παραμυθιών
Η γλώσσα της λογοτεχνίας
Η γλώσσα της εικόνας (κινηματογράφος, τηλεόραση, έντυπα μέσα)
Η γλώσσα του φαγητού
Η γλώσσα του ποδοσφαίρου
Συμπεράσματα
5. Το διαδίκτυο ως το πεδίο ανάπτυξης πρακτικών 'ρωσοφροσύνης' και εκδήλωσης της διατοπικότητας
Η 'ψηφιακή γλώσσα' της 'ρωσοφροσύνης'
Ο 'χώρος' της διατοπικότητας
Συμπεράσματα
6. Ρωσομάθεια και η γλώσσα του habitus
Η γλώσσα του habitus
Από τις 'ευχάριστες σκέψεις' στην κατασκευή της 'πατρίδας'
Πατρίδες και απάτριδες
Η ρωσομάθεια της καθημερινότητας
Συμπεράσματα
7. Τα καθημερινά πεδία της ρωσοφωνίας
Η ελληνοφωνία στον αντίποδα της ρωσοφωνίας
Η ρωσοφωνία της καθημερινότητας των γονέων
Η ρωσοφωνία στο πεδίο της οικογένειας
Οι γλωσσικές προτιμήσεις και η ρωσοφωνία της παρέας
Συμπεράσματα
8. Μέσα από τον σκοτεινό, θρυμματισμένο καθρέφτη
Παλιννόστηση ή μετανάστευση: οι λόγοι της επιστροφής
Η 'ελληνοποντιακή' πραγματικότητα
Η αφηγηματική 'βίωση' της ελληνικής πραγματικότητας
Το ποντιακό στοιχείο
Η θρησκευτικότητα ως μεταναστευτική κατηγορία πρακτικής
Ο αυτοχαρακτηρισμός και ο ορίζοντας της προσδοκίας
Η διατοπικότητα και το μέλλον της 'παλιννόστησης'
Συμπεράσματα
Επίμετρο
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία
Παράρτημα Ι
Παράρτημα II
Ευρετήριο Όρων