Οι Αχαρνείς του Αριστοφάνη είναι η αρχαιότερη ελληνική κωμωδία που έχει διασωθεί ολόκληρη. Ανέβηκε το 425 π.Χ. (...) Ο χρόνος που ανέβηκαν οι Αχαρνείς μας δίνεται από την πρώτη αρχαία υπόθεση του έργου. Διαβάζουμε: `εδιδάχθη επί Ευθύνου άρχοντος εν Ληναίοις δια Καλλιστράτου`. Το έργο εδιδάχθη...δια Καλλιστράτου. Τούτο σημαίνει ότι διδάσκαλος, δηλ., όπως θα λέγαμε σήμερα, σκηνοθέτης, δεν ήταν ο Αριστοφάνης, αλλά κάποιος Καλλίστρατος. (...) Ο Αριστοφάνης είχε αναθέσει τη σκηνοθεσία των τριών πρώτων κωμωδιών του στον Καλλίστρατο, καθαρά και μόνο από συναίσθηση της νεανικής, σκηνοθετικής του απειρίας. (...) Όταν ανέβηκαν οι Αχαρνείς, είχαν κιόλας περάσει έξι χρόνια από τότε που άρχισε ο Πελοποννησιακός πόλεμος (στιχ. 266). Η κατάσταση όμως στην Αθήνα εξακολουθούσε να είναι όπως ήταν και στην αρχή του (Θουκ. 11.14 κ.ε.). Οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοί τους εκστρατεύουν κάθε άνοιξη, καταστρέφουν τη γη και την παραγωγή της Αττικής και αναγκάζουν τους κατοίκους της να κλείνονται στα τείχη της Αθήνας, όπου ζουν κάτω από πραγματικά άθλιες συνθήκες. Η ζοφερή αυτή πραγματικότητα αποτελεί και το φόντο της κωμωδίας μας: Η νοσταλγία για την αγροτική ζωή (στιχ. 32 κ.ε.)· η πλήρης εξάρτηση των παραγωγών από τους σκληρούς κανόνες του `παιχνιδιού` της αγοράς σε καιρό πολέμου (στιχ. 34 κ.ε.)· η στέρηση όλων των απλών χαρών που συνθέτουν την ευτυχία στη ζωή, του καλού φαγητού και πιοτού, της ξεγνοιασιάς, του γλεντιού, του έρωτα, του ξεφαντώματος στο πλαίσιο μιας λαϊκής γιορτής (π.χ. στιχ. 241-279 κ.α.). Και παράλληλα με την υλική, η ηθική απογύμνωση: Η αδιαφορία για τα κοινά (π.χ. στιχ. 19 κ.ε.)· η αποχαύνωση των πολιτών (π.χ. στιχ. 133, `και κεχήνετε`)· η ευπιστία τους στους απατεώνες και τους φαύλους (π.χ. στη σκηνή των πρέσβεων, στιχ. 65 κ.ε.)· η αλλοτρίωση του φρονήματος του απλού, εργατικού και συνετού πολίτη από φιλειρηνικό σε βίαιο (π.χ. στιχ. 204 κ.ε. σε συνδυασμό με στιχ. 611, 979 κ.ε. κ.α.)· η αλαζονική συμπεριφορά της στρατιωτικής ηγεσίας (στιχ. 578 κ.ε.)· η αποχαλίνωση των συκοφαντών (π.χ. στιχ. 818 κ.ε. κ.α.) και γενικά όλων εκείνων των τρωκτικών και παρασίτων που αναγκαστικά γεννάει και εκτρέφει στο ψυχοφθόρο έδαφος του ο πόλεμος (στιχ. 65 κ.ε.). Όλο αυτό το υλικό θα το εκμεταλλευτεί κατά τον καλύτερο τρόπο ο ποιητής μας στην πρώτη από τις τρεις ακέραιες κωμωδίες του που έχουν για κεντρικό τους θέμα την ειρήνη και θα μπορούσαν να ονομαστούν η τριλογία της Ειρήνης. (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]