Ό Οκτάβιος Μερλιέ, στον όποιο οφείλουν πολλά οι παπαδιαμαντικές σπουδές, εξέδωσε το 1934 το βιβλίο Α. Παπαδιαμάντη Γράμματα και κατέστησε γνωστό τον κύριο όγκο της αλληλογραφίας του διηγηματογράφου μας. Πρόκειται για έκδοση πού δίκαιο είναι, έστω και κάπως καταχρηστικά, να θεωρηθεί ως ή πρώτη ερμηνευτική έκδοση παπαδιαμαντικού κειμένου. Στο Επίμετρο ό Μερλιέ καταχωρίζει γράμματα οικείων και φίλων του Παπαδιαμάντη, των οποίων όμως δεν είναι παραλήπτης ό Παπαδιαμάντης.
Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1947, ό Κώστας Α. Παπαχρίστος, πού είχε την καλή τύχη να ερευνήσει πρώτος το αρχείο του Αποστόλου, γιου του Γεωργίου Παπαδιαμάντη, πρόσθεσε στο σώμα της παπαδιαμαντικής αλληλογραφίας εννέα επιστολές, όλες με αποστολέα τον Παπαδιαμάντη.
Στη γνωστή έκδοση των Απάντων Παπαδιαμάντη, τόμ. Ε` (1954), ό Γ. Βαλέτας, πού είδε και αυτός το αρχείο Α. Γ. Παπαδιαμάντη, δημοσιεύει δεκαεπτά επιστολές, άγνωστες έως τότε, από τις όποιες οι δέκα έχουν αποστολέα και οι επτά παραλήπτη τον Παπαδιαμάντη. Ανακοινώνει επίσης και τριανταδύο επιστολές, πού δεν εντάσσονται στο κυρίως σώμα της παπαδιαμαντικής αλληλογραφίας. Όλες αναδημοσιεύονται στο Επίμετρο αυτής εδώ της έκδοσης.
Το 1981 επανεκδίδεται ή παπαδιαμαντική αλληλογραφία, άλλα δεν περιλαμβάνει ένα σημείωμα του Παπαδιαμάντη προς τον Κίμωνα Μιχαηλίδη, δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1971.
Πριν από δύο χρόνια ο Φώτης Δημητρακόπουλος, τρίτος και προσεκτικότατος αναδιφητής και μελετητής του αρχείου Α. Γ. Παπαδιαμάντη, πρόσθεσε τέσσερις επιστολές στην οικογενειακή αλληλογραφία, από τις όποιες ή μια εμπεριέχει απόσπασμα επιστολής, άγνωστης έως τότε, του Παπαδιαμάντη προς τον πατέρα του.
Στην παρούσα έκδοση έχει προστεθεί μια άγνωστη ως τώρα επιστολή του Παπαδιαμάντη στον Γ. Πετρίδη και κρίθηκε πώς θα έπρεπε να περιληφθούν και έξι επιστολές των αδελφών του Παπαδιαμάντη στον Κ. Φαλτάιτς.
Εξέθεσα συνοπτικότατα τον τρόπο με τον όποιο σχηματίστηκε το σημερινό σύνταγμα ή σώμα (corpus) της παπαδιαμαντικής αλληλογραφίας. [. . .]

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]