Αγεωγράφητος χώρα
Ελληνικά είδωλα στους επιστημολογικούς αναστοχασμούς της ευρωπαϊκής γεωγραφίας
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-7860-93-4
Προπομπός, Αθήνα, 11/2011
Ελληνική, Νέα
€ 24.00 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Απροσδιόριστο δέσιμο
24 x 17 εκ, 632 γρ, 374 σελ.
Περιγραφή

Η Γεωγραφία είναι μια επιστήμη σύμφυτη με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, από τις απαρχές του στην Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη νέα χιλιετία. Η ανεπαίσθητη ειρωνεία στο χαμόγελο της σειρήνας της Λήμνου στο εξώφυλλο όμως μας θυμίζει ότι, όπως οι ταξιδιώτες ακούγοντας το τραγούδι της έχαναν το δρόμο τους, έτσι έχασε και η Ελλάδα τις `γεωγραφικές φαντασίες` των αρχαίων σοφών της, οι οποίοι μάλιστα κατονόμασαν τη `Γεωγραφία` για τον κόσμο ολόκληρο. Η συμβολή τους αναζητείται, στο βιβλίο αυτό, στην αλληλουχία των γεωγραφικών επιστημολογιών στη σύγχρονη Ευρώπη. Ο διαρκής αναστοχασμός από την αιτιοκρατική μέχρι και τη μετανεωτερική Γεωγραφία και την πολιτιστική στροφή αναλύεται διεξοδικά εδώ, μέσα από μια μεταμοντέρνα `φωτογραφική προσέγγιση`, και τοποθετείται στο κοινωνικοοικονομικό του πλαίσιο. Το γεγονός ότι η Ελλάδα παραμένει `Αγεωγράφητος Χώρα` ερμηνεύεται τελικά με βάση ένα τρίπτυχο διεθνών και εθνικών αναδιαρθρώσεων. Η ευκαιρία έχει πλέον χαθεί στις αρχές του 21ου αιώνα, που οι ευρωπαϊκές `εθνικές σχολές` Γεωγραφίας ούτως ή άλλως ξεθωριάζουν στη δίνη της παγκοσμιοποίησης και της πολύπλευρης κρίσης.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Κατάλογος Χαρτών και Σχεδίων
Κατάλογος Πινάκων και Πλαισίων
Συντομογραφίες
Πρόλογος
Εισαγωγή
1. Από τον Όμηρο στην Υπατία: Επιστήμες και εξερεύνηση στην αρχαία Ελλάδα
Η περιπλάνηση του Οδυσσέα στην πρώιμη 'Ευρώπη'
Γεωγραφικές φαντασίες και πανεπιστημονικότητα σχην αρχαία Ελλάδα
Οι πρώτοι μ.Χ. γεωγράφοι
Γεωγραφικές μεταμορφώσεις της Ευρώπης: Από τη Μεσόγειο στο Βορρά
Βασικές έννοιες της Γεωγραφίας
2. Η αφύπνιση της πρώτης επιστήμης της φύσης και του ανθρώπου: Από την αιτιοκρατία στην αναρχική Γεωγραφία
Ιπποκράτης: Το σώμα στη φύση
Γερμανία: Ντετερμινισμος ή αιτιοκρατία
Γαλλία: Πιθανοκρατία και Περιφερειακή Γεωγραφία
Ρωσία: Αναρχικοί γεωγράφοι
Η παράδοση της Ανθρωπο-οικολογίας του Σικάγο
Η αφύπνιση μιας σύνθετης επιστήμης
3. 'Ποσοτική επανάσταση' και λογικός θετικισμός στη Γεωγραφία
Θωμάς: Ο τύπος των ήλων
Κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο του homo economicus: Φορντισμός και νέα
τεχνολογία
Η εισβολή της Νομοθετικής/Ποσοτικής Γεωγραφίας
Επιλεκτική παρουσίαση επιστημολογικών εννοιών
Λογικός θετικισμός και πολυεπιστημονικότητα
Δυαδικότητες και ρευστότητα των ορισμών της Γεωγραφίας
Κατακερματισμός και εδαφικότητα στη Γεωγραφία:
Οικονομική Γεωγραφία
Κοινωνική Γεωγραφία
Πολιτική Γεωγραφία και Γεωπολιτική
Ιστορική Γεωγραφία
Πολιτισμική και Πολιτιστική Γεωγραφία
Επιπτώσεις του κατακερματισμού στη Γεωγραφία
Τέσσερα παραδείγματα νομοθετικών/ποσοτικών μοντέλων:
Η θεωρία των κεντρικών τόπων και τα μοντέλα βαρύτητας
Το μοντέλο του Alonso
Το μοντέλο 'κύκλων ζωής' των πόλεων
Ο νόμος της οικιστικής ιεραρχίας και η οικιστική πρωτοκαθεδρία
4. Τοπία του νου, ποιητική του χώρου: Επιστροφή στον ανθρωπισμό
Η Σαπφώ και η στροφή προς τον ανθρωπισμό
Διεπιστημονικότητα και πολυεπιστημονικότητα
Συμπεριφορική Γεωγραφία: Ο homo socialis απέναντι στον homo economicus
Ανθρωπιστική Γεωγραφία
Φιλελεύθερη Γεωγραφία
Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και σχεδιασμός
Παραδείγματα από τη Συμπεριφορική και την Ανθρωπιστική Γεωγραφία: Υποκειμενικός χώρος και νοητικοί χάρτες
5. Αναστοχασμός της άνισης χωρικής αναδιάρθρωσης και αποκρυστάλλωση της Κριτικής Γεωγραφίας
Ηρόδοτος: Ανατροπές της άνισης ανάπτυξης
Το κοινωνικό πλαίσιο της μετα-θετικιστικής στροφής
Η οικολογική πλάνη
Κριτική θεωρία και (νεο)μαρξισμός
Ουτοπίες και επάνοδος της Οικο-γεωγραφίας
Παράδειγμα κριτικού αναστοχασμού: Άνιση ανάπτυξη και 'συσσώρευση δια της εκπτώχευσης'
Παράδειγμα από τον αστικό χώρο: Από την παραγοντική οικολογία στον κοινωνικό διαχωρισμό και αποκλεισμό
Παράδειγμα από τον ελλαδικό χώρο: Η κοινωνική γεωγραφία της αυθόρμητης αστικοποίησης στη Μεσόγειο
6. Κριτικός ρεαλισμός και πολιτικο-οικονομική προσέγγιση
Πλάτων: Η σπηλιά
Θεωρία και μέθοδος στον κριτικό ρεαλισμό
Από τους τρόπους παραγωγής στη θεωρία της ρύθμισης: Ανθρώπινος φορέας και δομή
Πολιτικο-οικονομική προσέγγιση: Ευέλικτη συσσώρευση και άτυπη οικονομία
Χωρική διαίρεση της εργασίας
Παραδείγματα από μεσογειακά μεταφορντικά τοπία
7. Μετανεωτερικότητα και τοπικές αφηγήσεις
Ηράκλειτος: Κατακερματισμός της αφήγησης, ροές στο χωροχρόνο
Όψεις του μεταμοντερνισμού
Στις τέχνες και στον υλικό πολιτισμό
Στις επιστήμες
Μετανεωτερικότητα και Γεωγραφία
Μεταμοντερνισμός και πόλη
Παράδειγμα: Η επιχειρηματική πόλη
Συλλογισμοί για τη μετανεωτερικότητα
8. Η πολιτιστική στροφή
Στράβων: Η Γεωγραφία ως φιλοσοφία
Πολιτιστ(μ)ική στροφή, αναστοχασμός, διυποκειμενικότητα
Κοινωνικός αποκλεισμός, ταυτότητα, ετερότητα
Κοινωνία των δικτύων και κοινωνικό κεφάλαιο
Οικονομικό παράδειγμα: Ενθήκευση, μαθησιακή περιφέρεια και καινοτομία
Πολιτιστικό παράδειγμα: Ανάγνωση του τοπίου και genius loci
[...]
9. Γεωγραφικές 'εθνικές σχολές' και ετεροτοπίες στα πανεπιστήμια της Ευρώπης
10. Γεωγραφικές φαντασίες της παγκοσμιοποίησης
ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Γεωγραφίες σαν τις πόλεις του Marco Polo
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: Γλωσσάρι - Αγγλο-ελληνικό γλωσσάρι γεωγραφικών/επιστημολογικών
όρων
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: Abstract - AGEOGRAPHITOS CHORA - Geographically illiterate land: Hellenic idols in the epistemological reflections of Europ