(...) Το βιβλίο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων ανάλυσης της ελληνικής γλώσσας (συγχρονικά και διαχρονικά) με εφαρμογή των μεθόδων και πορισμάτων της σύγχρονης θεωρητικής και εφαρμοσμένης γλωσσολογίας. Στην πρώτη κατά σειρά μελέτη, η Α. Αθανασοπούλου μελετά το πώς ο επιτονισμός διευκολύνει τη διασαφήνιση της συντακτικής αμφισημίας στην παραγωγή και αντίληψη της γλώσσας, δίνοντας έμφαση σε δεδομένα από τα νέα ελληνικά. Στη δεύτερη μελέτη, ο Α. Αρχάκης και η Β. Τσάκωνα εξετάζουν τρόπους αξιοποίησης των αφηγήσεων στη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας στο σχολείο με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη κριτικής συνείδησης στους μαθητές για καλύτερη και ρεαλιστικότερη αντίληψη του κοινωνικού κόσμου. Στην τρίτη μελέτη, η Γ. Ευθυμίου μελετά από μορφολογική, συντακτική και υφολογική άποψη τις κτητικές και αλληλοπαθείς αντωνυμίες της ελληνικής κατά την ύστερη μεσαιωνική περίοδο αντλώντας το υλικό της από νοταριακά κείμενα της εποχής. Στην τέταρτη μελέτη, ο Γ. Θεμελής εξετάζει το φωνολογικό φαινόμενο της ανύψωσης των φωνηέντων στη διάλεκτο της Ηπείρου (Άνω Πεδινά Ζαγορίου) εφαρμόζοντας μεθόδους της εργαστηριακής φωνητικής ανάλυσης. Στην πέμπτη μελέτη, ο Α. Καλοκαιρινός εξετάζει τα γνωσιακά θεμέλια της ποιητικής ικανότητας και υποστηρίζει ότι η ποίηση αποτελεί `μη αναλώσιμο` προϊόν της ανθρώπινης νόησης. Στην έκτη μελέτη, η Μ. Κολιοπούλου εφαρμόζει τις αρχές της Θεωρίας του Βέλτιστου στην ανάλυση φαινομένων (απο)ηχηροποίησης στα γερμανικά και τα ολλανδικά. Στην έβδομη μελέτη, η Χ. Μπακούλα παρουσιάζει την αξιολόγηση ενός δίγλωσσου ηλεκτρονικού λεξικού διπλής κατεύθυνσης με την εφαρμογή μεταλεξικογραφικών κριτηρίων. Στην όγδοη μελέτη, ο Γ. Ξυδόπουλος εξετάζει τους μηχανισμούς δημιουργίας της ορολογίας της γλωσσολογίας στα ελληνικά αξιολογώντας την προτεινόμενη και διαδιδόμενη ορολογία στον ειδικότερο κλάδο της γλωσσολογικής σημασιολογίας. Στην ένατη μελέτη, η Ά. Παναγιώτου-Τριανταφυλλοπούλου, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις αρχαίες πηγές, στις αρχαιολογικές μαρτυρίες και στο πρώιμο επιγραφικό υλικό της Μακεδονίας, επιχειρεί μια αναθεωρημένη μελέτη της μακεδονικής γλώσσας. Στη δέκατη μελέτη, η Ε. Πετροπούλου εξετάζει διεξοδικά τη μορφολογική υπόσταση των δεσμευμένων θεμάτων κλασικής προέλευσης στην ελληνική και την αγγλική. Στην ενδέκατη μελέτη, η Α. Στάμου συζητά τον τρόπο με τον οποίο αναλύθηκαν κείμενα που αφορούν το περιβαλλοντικό ζήτημα με σκοπό την κριτική γλωσσική επίγνωση δασκάλων στα πλαίσια του προγράμματος ακαδημαϊκής και επαγγελματικής αναβάθμισης των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τέλος, στη δωδέκατη μελέτη, η Θ. Χρίστου εξετάζει την εναλλαγή κώδικα, και συγκεκριμένα τη φωνητική προσαρμογή, στη χρήση της Κοινής Νέας Ελληνικής από τους Κυπρίους φοιτητές κατά την επικοινωνία τους με τους Ελλαδίτες. (...)
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]