Βρισκόμαστε στον 6 μ.Χ. αιώνα. Η Ύστερη Αρχαιότητα δύει και ο Μεσαίωνας ανατέλλει. Η Εγγύς και η Μέση Ανατολή εκχριστιανίζονται ραγδαία και συχνά διά της βίας. Αλλά η πάλη των δύο κόσμων καλά κρατεί· είτε πλαγίως, με τη μορφή των χριστιανικών αιρέσεων, είτε ευθέως, με την άμεση αντιπαράθεση των τελευταίων εθνικών στοχαστών προς τους ασυγκράτητους ποιμενάρχες της Εκκλησίας. Σ` αυτήν την κονίστρα θα εισέλθει και ένας ελληνόφωνος νεστοριανός χριστιανός της Αιγύπτου, ο Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης. Και το κάνει. Με όσες γνώσεις διαθέτει, συγγράφει την `Χριστιανική Τοπογραφία`...
Πρόκειται για ένα σημαντικό κείμενο, για ένα θεολογικό έργο ενάντια σ` όσους ισχυρίζονται ότι το σύμπαν έχει το σχήμα της σφαίρας. Αυτή είναι η μια πλευρά του. Υπάρχει όμως και η άλλη που βρίθει γεωγραφικού, εμποροναυτικού και κοσμογραφικού ενδιαφέροντος, πράγμα που το καθιστά πολύτιμο μνημείο της ιστορίας των επιστημών, του εμπορίου και των νοοτροπιών. Η παράμετρος των ταξιδιωτικών περιγραφών που αφορούν στον κόσμο που ταξίδεψε -με χερσαία ή θαλάσσια μέσα- ο συγγραφέας, αλλά και τον κόσμο που άλλοι του περιέγραψαν και στη συνέχεια μετέφερε ο ίδιος στην `Τοπογραφία` του, είναι εξίσου αξιόλογη. Ποικίλες πληροφορίες για διαδρομές που εξακτινώνονται από τις πηγές του Νείλου και τα ενδιάμεσα βασίλεια της Ανατολικής Αφρικής μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα και τα βασίλεια της Αραβικής Χερσονήσου, από τη Μικρά Ασία και την ευρύτερη περιοχή της σημερινής Εγγύς Ανατολής μέχρι τον Περσικό Κόλπο και την μακρινή Σρι Λάνκα ή Ταπροβάνη κατά τις περιγραφές του, εμπλουτίζουν ουσιαστικά τις ιστορικές μας γνώσεις.
Η `Χριστιανική Τοπογραφία` μπορεί να διαβαστεί από τον εραστή της μεσαιωνικής μας γραμματείας είτε για θρησκευτικούς είτε για επιστημονικούς λόγους. Αλλά ενδέχεται να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη και στον ρέκτη της ιστορίας των επιστημών ή της εξέλιξης των ιδεών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το έργο αυτό αφορά και ένα ευρύτερο κοινό: τον αναγνώστη που διψά για γνώση και πνευματικά ταξίδια σε χρόνους και τόπους μακρινούς, εκεί, στο ιστορικό μας παρελθόν, στην ιστορία του πολιτισμού, έτσι όπως καταγράφηκε μέσα από τα μάτια των αυτόπτων μαρτύρων, των πάντα ανήσυχων οδοιπόρων...
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]