Δυο ήταν τα κύρια γνωρίσματα των διοικητικών διαιρέσεων που εφαρμόστηκαν ανά τους αιώνες. Το πρώτο, στους αρχαίους χρόνους, το οποίο είχε χαρακτήρα φυλετικό, συνηφασμένο με την ίδια την ιστορική εξέλιξη. Το δεύτερο, από την εποχή των αυτοκρατοριών μέχρι σήμερα, με χαρακτήρα συγκεντρωτικό, έχοντας ως κύριο σκοπό αφενός τον έλεγχο των υποταγμένων περιφερειών από το κέντρο (αυτοκρατορίες) και αφετέρου τη διασφάλιση και διαιώνιση της κεντρικής εξουσίας (κράτος). Τα όποια θετικά διαλείμματα κι αν υπήρξαν ήταν αποτέλεσμα της ίδιας της κοινωνικής εξέλιξης, αλλά που ποτέ δεν ανέτρεψαν τον κανόνα. Η διοικητική ιστορία της Θεσπρωτίας αποτελεί κλασικό παράδειγμα αυτού του κανόνα. Παρόλα αυτά και αμφισβητώντας τις συνεχείς `τρικλοποδιές` της κεντρικής εξουσίας, η τοπική κοινωνία, οι συνοικισμοί, τα χωριά, οι κοινότητες, οι δήμοι και η βασική κινητήρια δύναμή τους που είναι ο άνθρωπος διέγραψαν μια πρωτοφανή πορεία στο πέρασμα του χρόνου, η οποία και καταγράφεται στο παρών βιβλίο. Η γνωριμία μας με αυτή την ιστορική πορεία, αποτελεί πρώτης τάξεως μάθημα κατανόησης της στρατηγικής και των τακτικών που ακολουθεί η κεντρική εξουσία απέναντι στις κοινότητες, στους δήμους και την περιφέρεια για να τις έχει υποταγμένες, στερώντας την ενεργό συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων και τον κοινωνικό έλεγχο.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]