Το επάγγελμα του ψηφοθέτη
4ος αι. π.Χ. - 8ος αι. μ.Χ.
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-325-915-2
Άγρα, Αθήνα, 4/2011
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 22.89 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
296 σελ.
Περιγραφή

Γνώσις στην Πέλλα, Σώφιλος στην Αίγυπτο, Ηφαιστίων στο Πέργαμο, Ασκληπιάδης και Ανταίος στη Δήλο, Διοσκουρίδης ο Σάμιος στην Πομπηία, Απολλινάρις στην Κνωσό, Ζώσιμος από τα Σαμόσατα στο Ζεύγμα, Ορέντης στην Αμισό, στη Μαύρη Θάλασσα, Βίκτωρ και Κοσμάς στην περιοχή της Γάζας· Felix, Cecilianus, Victorinus: μερικοί μόνον από τους επώνυμους ψηφοθέτες της αρχαιότητας, που έχουμε την τύχη να γνωρίζουμε χάρη στις υπογραφές που συνοδεύουν τα έργα τους.
Το βιβλίο της αρχαιολόγου και ερευνήτριας των επιδαπέδιων ψηφιδωτών Γιώτας Ατζακά εξετάζει με σύγχρονους όρους τις ιδιομορφίες ενός πανάρχαιου επαγγέλματος. Μια πρωτότυπη μελέτη, βασισμένη στην έρευνα επιγραφών, κειμένων και ανασκαφικών ευρημάτων, πού προσεγγίζει το καλλιτεχνικό φαινόμενο ταυτόχρονα από την πλευρά του δημιουργού και του χρηματοδότη: τα εργαστήρια ή τα συνεργεία των ψηφοθετών, οι αρχιτεχνίτες και οι μαθητευόμενοι, οι μετακινήσεις τους έξω από τον τόπο διαμονής τους, ή μεταβίβαση της τέχνης τους από γενιά σε γενιά, ή κοινωνική τους θέση, οί αμοιβές τους· τα `τετράδια σχεδίων ` και ό ρόλος των εντολοδοτών και των χορηγών στην επιλογή των θεμάτων το μητροπολιτικό και το επαρχιακό στυλ, ή παράδοση και ή ανανέωση.
Μονοχρωμίες και πολυχρωμίες, μια θαυμαστή ποικιλία γεωμετρικών και εικονιστικών θεμάτων: θεοί και ήρωες από την ελληνική μυθολογία, σκηνές από το ζωικό και το θαλάσσιο βασίλειο, ασχολίες της καθημερινής ζωής, δημόσια θεάματα, προσωποποιήσεις. Ονόματα και τόποι, που ηχούν υποβλητικά· οι δημιουργοί μιας τέχνης που διαδόθηκε και διατηρήθηκε επί αιώνες χωρίς διακοπές σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Προλογικό σημείωμα
Εισαγωγή
Πώς ονομάζονταν οι ψηφοθέτες στην αρχαιότητα
Οι επιγραφές
1. ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ
Κλασική και ελληνιστική περίοδος
Ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδος και ύστερη αρχαιότητα
ΤΑΔΕ ΕΠΟΙΕΙ 'Η ΕΠΟΙΗΣΕΝ
ΤΑΔΕ FECIT
ΗΡΓΑΣΑΤΟ - ΕΡΓΟΝ ΤΑΔΕ
ΣΠΑΝΙΟΤΕΡΟΙ ΤΥΠΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ
Τάδε εψηφοθέτησα - εψηφοθέτησεν - εψηφοθέτει ή ψηφοθεσία τάδε
Τάδε tessellavit
Τάδε κεκονίακε ή εκονίασεν
Τάδε κάμε τεύξας
ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΨΗΦΟΘΕΤΗ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΨΗΦΟΘΕΤΗ
'ΜΗΔΕΝ ΛΑΒΟΝΤΕΣ ΗΡΓΑΣΑΜΕΘΑ' - ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ ΨΗΦΟΘΕΤΕΣ;
2. ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ
Ψηφοθέτης ή δωρητής;
3. ΤΑΦΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ
4. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ
Δυτικές περιοχές της αυτοκρατορίας - Ex officina
Ανατολικές επαρχίες - Έμμεσος τρόπος αναγνώρισης εργαστηρίων
Δάσκαλοι και μαθητές
Κληρονομική μεταβίβαση της τέχνης της ψήφωσης Γεωγραφικό εύρος της δράσης των εργαστηρίων
Πηγές έμπνευσης των ψηφοθετών
'ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΣΧΕΔΙΩΝ'
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΩΝ
ΠΡΟΣΧΕΔΙΑ
5. Ο ΟΡΟΣ'ΧΕΙΡΟΘΕΣΙΑ'
6. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Ο ρόλος των ιδιοκτητών ιδιωτικών κτιρίων στην επιλογή τον θεματολογίου και στη σύνταξη του κειμένου των επιγραφών
Προβολή του ιδιοκτήτη μέσω της εργασίας τον ψηφοθέτη
Ο ρόλος των εκκλησιαστικών αξιωματούχων στην επιλογή του θεματολογίου και η προβολή τους μέσω της διακόσμησης
7. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ - ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΑΞΙΑΣ
8. ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΨΗΦΩΣΗΣ
Τα κείμενα
Ο ΨΗΦΟΘΕΤΗΣ ΣΩΣΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΓΑΜΟ
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΑΜΟΙΒΕΣ ΤΩΝ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ
Τα ανασκαφικά ευρήματα και τα μνημεία
Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΩΝ ΨΗΦΙΔΩΤΩΝ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
1. Η Αλεξάνδρεια
2. Η Αντιόχεια
3. Η Νέα Πάφος
4. Η Αλγερία
5. Η Piazza Armerina
6. Η Επιφάνεια
7. Η Αντιόχεια και τα Μήδαβα
8. Η Qasr El-Lebya, η Ταύχειρα και ο Ναύσταθμος
9. Η Βύλλις
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΤΟΠΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
Η ΜΑΖΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΨΗΦΙΔΩΤΩΝ ΕΝΟΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ ΩΣ ΑΡΩΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
Επίλογος
ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ
Συντομογραφίες - Βιβλιογραφία
ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κατάλογος εικόνων
Προέλευση εικόνων
Ευρετήρια
ΓΕΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΟΝΟΜΑΤΑ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΨΗΦΟΘΕΤΩΝ