Η σχολική θρησκευτική αγωγή στην Ελλάδα ως αντικείμενο συστηματικής μελέτης δεν έχει μεγάλη ιστορία. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς -χωρίς το φόβο να θεωρηθεί πώς αυθαιρετεί- ότι η συστηματική ενασχόληση μ` αυτό το αντικείμενο σε πανεπιστημιακό-έρευνητικό επίπεδο είναι πολύ πρόσφατη. Έτσι εξηγείται, μεταξύ των άλλων, η προς το παρόν οφθαλμοφανής έλλειψη συστηματικών μελετών, οι όποιες θα κωδικοποιούν τρόπον τινά τ` αποτελέσματα των ερευνητικών προσπαθειών και επιτευγμάτων πού μέχρι τώρα έχουν συντελεστεί σ` αυτόν το χώρο. Τέτοιου είδους μελέτες αναμφιβόλως θα συμβάλουν στην απαραίτητη και αναγκαία προώθηση των αποτελεσμάτων της ερευνάς προς τη διδακτική πράξη, η όποια σε τελευταία ανάλυση θα πρέπει να είναι και ο τελικός στόχος της έρευνας.
Από την άλλη όμως πλευρά, προκειμένου να καλυφθεί το υφιστάμενο κενό της συστηματικής έκθεσης μιας θεωρίας της σχολικής θρησκευτικής αγωγής, θα πρέπει να λεχθεί ότι καθίσταται απαραίτητη η σε βάθος έρευνα επί μέρους περιόδων και πτυχών της σχολικής θρησκευτικής αγωγής στην Ελλάδα. Ευτυχώς ένας όλο και αυξανόμενος αριθμός τέτοιου είδους ερευνών δημοσιεύεται τα τελευταία χρόνια είτε αυτοτελώς είτε σε διάφορα περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Ο υπογραφόμενος -ορμώμενος απ` αυτές τις σκέψεις- θεώρησε ότι η συγκέντρωση και δημοσίευση σ` έναν αυτοτελή τόμο πρόσφατων κυρίως μελετών του, πού δημοσιεύτηκαν σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά, θα βοηθήσει κάθε ενδιαφερόμενο να διακρίνει μεταξύ των άλλων το εύρος των ερευνητικών θεμάτων πού εμπίπτουν στο χώρο της σχολικής θρησκευτικής αγωγής. Δειγματοληπτικά, το εύρος αυτό άρχεται από την ανάλυση της ιστορικής εξέλιξης και των ποικίλων παραγόντων πού διαμόρφωσαν την ελληνική σχολική θρησκευτική αγωγή, συνεχίζεται με την ανάλυση πτυχών της τρέχουσας ευρωπαϊκής πρακτικής για θέματα σχολικής θρησκευτικής αγωγής και τη σημασία πού έχει η εμπειρική έρευνα και τ` αποτελέσματά της για τη διδακτική πράξη, για να φθάσει μέχρι την κριτική αξιολόγηση πρόσφατων αναλυτικών προγραμμάτων και διδακτικών εγχειριδίων της θρησκευτικής αγωγής.
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]