Σε αυτόν τον τόμο συνυπάρχουν δυο σημαντικές μορφές του Ευρωπαϊκού και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο Βολταίρος και ο Ευγένιος Βούλγαρης.
Ο πρώτος ασχολείται με την εξαιρετικά επίκαιρη σύγκρουση Καθολικισμού και Ορθοδοξίας στην επικράτεια της Πολωνίας και κατ επέκταση στον Ευρωπαϊκό χώρο. Η σύγκρουση αυτή έχει άλλοτε τη μορφή ανοιχτής ρήξης και άλλοτε, όπως παρατηρεί ο Βολταίρος, λαμβάνει τη μορφή μιας φαινομενικά ειρηνικής δράσης του παπισμού μέσω της Ουνίας με την εκμετάλλευση των φιλοδοξιών διαφόρων Ορθοδόξων Επισκόπων για περαιτέρω προνόμια και εξουσίες και της απόσχισης τους από τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας. Το έργο αυτό μεταφράζει και σχολιάζει ο Ευγένιος Βούλγαρης συνειδητοποιώντας τη σημασία του για το ελληνικό γένος (είτε αυτό βρίσκεται υπό τη σύγχρονη του Οθωμανική κυριαρχία είτε υπό τη μετέπειτα Ευρωπαϊκή ηγεμονία).
Η παρούσα έκδοση που ακολουθεί την πρωτότυπη είναι εμπλουτισμένη με μία κατατοπιστική εισαγωγή, αναλυτικές σημειώσεις και γλωσσάριο για την επεξήγηση παλαιότερων όρων που αποτελούν και νεολογισμούς του ίδιου του Βούλγαρη.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]