Πέντε σύγχρονα έργα Νο
Χάνγιο. Σοτόμπα Κοκάτσι. Το μεταξωτό τύμπανο. Καντάν. Η κυρία Αόι
Five modern No plays (τίτλος πρωτοτύπου)
Μετάφραση: Μαύρου, Ελένη
Εξώφυλλο/εικαστικό: Πανώριος, Μάκης 1935-2023
Επιμέλεια κειμένου: Λάζου - Πορτολομαίου, Μαρία
Επιμέλεια σειράς: Λάζου - Πορτολομαίου, Μαρία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-248-922-2
Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα, 7/1998
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 11.66 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 14 εκ, 154 σελ.
Αγγλικά (γλώσσα πρωτοτύπου)
Περιγραφή

Ένας από τους πρώτους μη Ιάπωνες που παρακολούθησε μια εκτέλεση έργου Νο, ήταν ο Ulysses S. Grant. Το 1879 σταμάτησε στο Τόκιο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού αναψυχής που έκανε γυρίζοντας όλο τον κόσμο, κι αυτοί που τον φιλοξενούσαν, μην ξέροντας τι να κάνουν για να διασκεδάσουν το σπάνιο επισκέπτη τους απ` το εξωτερικό, ζήτησαν από το διάσημο ηθοποιό του Νο, το Χιόσιο Κιούριο, να δώσει μια παράσταση. Το γεγονός αυτό καθαυτό ήταν εκπληκτικό, αφού ο γκριζομάλλης, πρώην στρατιωτικός, δεν είχε κοιμηθεί παρακολουθώντας τις τελετουργικές, ιερατικές κινήσεις αυτής της λεπτής και συμβολικής τέχνης. Αντί γι` αυτό έχει καταγραφεί πως μετά την παράσταση, γύρισε και είπε στους οικοδεσπότες του, διακηρύσσοντας με θαυμασμό: `Αυτό θα πρέπει να το διαφυλάξετε`. [...]


[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]

  • Χάνγιο

ΠΡΟΣΩΠΑ: ΧΑΝΑΚΟ, ένα τρελό κορίτσι / ΓΙΤΣΟΥΚΟ ΧΟΝΤΑ, μια γεροντοκόρη        ΓΙΟΣΙΟ, ένας νεαρός άντρας

  •  

    Σοτόμπα Κομάτσι

ΠΡΟΣΩΠΑ: ΓΡΙΑ / ΠΟΙΗΤΗΣ / ΑΝΤΡΕΣ Α, Β & Γ  / ΓΥΝΑΙΚΕΣ Α,Β & Γ / ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΑΣ / ΧΟΡΕΥΤΕΣ, ΕΡΑΣΤΕΣ  / ΑΛΗΤΕΣ, ΣΕΡΒΙΤΟΡΟΙ

  •  

    Το μεταξωτό τύμπανο

ΠΡΟΣΩΠΑ: ΙΓΟΥΑΚΙΤΣΙ, ένας γέρος θυρωρός / ΚΑΓΙΟΚΟ, μια υπάλληλος περίπου είκοσι χρονών / ΣΟΝΝΟΖΟΥΚΕ ΦΟΥΤΖΙΜΑ, ένας καθηγητής γιαπωνέζικου χορού ΤΟΓΙΑΜΑ, ένας νέος άντρας / ΚΑΝΕΚΟ, μέλος του Υπουργείου εξωτερικών ΜΑΝΤΑΜ, ιδιοκτήτρια οίκου μόδας / ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ, μια κοπέλα ΧΑΝΑΚΟΤΣΟΚΙΟΥΚΑ

  •  

    Καντάν

ΠΡΟΣΩΠΑ: ΖΙΡΟ / ΚΙΚΟΥ / Τα πρόσωπα στο όνειρο: Η ΟΜΟΡΦΙΑ, ΧΟΡΕΥΤΡΙΕΣ, ΚΥΡΙΟΙ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ, ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΠΑΘΟΛΟΓΟΙ, ΓΙΑΤΡΟΙ, ΓΥΝΑΙΚΑ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ

  •  

    Η κυρία Αόι

ΠΡΟΣΩΠΑ: ΓΙΑΣΟΥΚΟ ΡΟΚΟΥΓΙΟ / ΧΙΚΑΡΟΥ ΟΥΑΚΑΜΠΑΓΙΑΣΙ / ΑΟÏ / ΝΟΣΟΚΟΜΑ

  • Εισαγωγή
  • Για τον συγγραφέα

Αρχικά το Νο ήταν πολύ πιο απλό. Προερχόταν από διάφορα μικρά θεατρικά έργα που εκτελούνταν σε ναούς και ιερούς χώρους σαν μέρη των εορτασμών της σοδειάς και άλλων τελετών, ή όποτε οι κάτοικοι ενός χωριού τύχαινε να συγκεκτρωθούν.

Τον δέκατο τέταρτο αιώνα όμως η λιτή αυτή διασκέδαση αναπτύχθηκε από τη μεγαλοφυΐα δύο ανθρώπων, ενός πατέρα και του γιου του, σε μια από τις μεγαλύτερες δραματικές φόρμες ολόκληρου του κόσμου. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν ο Κανάμι Κιγιοτσούγκου  (1334 – 84) και ο Ζεάμι Μοτοκίγιο (1363 – 1443). Όπως καθιερώθηκε από αυτούς, μόνο τέσσερις ή πέντε εκτελεστές εμφανίζονται φυσιολογικά σε ένα έργο Νο: ο κύριος ομιλητής-χορευτής, ένα πρόσωπο (συχνά ένας ιερέας) το οποίο δεν χορεύει, και διάφορες συνοδευτικές φιγούρες.

 

Το αποκορύφωμα κάθε έργου ήταν ένας εκτεταμένος χωρός που γινόταν κοντά στο τέλος και προς τον οποίον έτεινε το κείμενο από την αρχή. Τα ίδια τα έργα σπάνια έιναι μεγάλα, είναι τοσο σύντομα όσο μια μοναδική πράξη ενός δυτικού έργου• όμως ένα δράμα Νο απαιτεί περίπου μια ώρα να εκτελεσθεί εξαιτίας του τελικού χορού και του εξεζητημένου τρόπου απαγγελίας. Υπάρχει ένας χορός και μια μουσική συνοδεία που αποτελείται άπο ένα φλάουτο και διάφορα είδη κρουστών, που χρησιμεύουν στο να ενισχύουν τις στιγμές της έντασης.

Ένας από τους πρώτους μη Ιάπωνες που παρακολούθησε μια εκτέλεση έργου Νο, ήταν ο Ulysses S. Grant. Το 1879 σταμάτησε στο Τόκιο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού αναψυχής που έκανε γυρίζοντας όλο τον κόσμο, κι αυτοί που τον φιλοξενούσαν, μην ξέροντας τι να κάνουν για να διασκεδάσουν τον σπάνιο επισκέπτη τους απ’ το εξωτερικό, ζήτησαν από τον διάσημο ηθοποιό του Νο, το Χιόσιο Κιούριο, να δώσει μια παράσταση. Το γεγονός αυτό καθαυτό ήταν εκπληκτικό, αφού ο γκριζομάλλης, πρώην στρατιωτικός, δεν είχε κοιμηθεί παρακολουθώντας τις τελετουργικές, ιερατικές κινήσεις αυτής της λεπτής και συμβολικής τέχνης. Αντί γι’ αυτό έχει καταγραφεί πως μετά την παράσταση, γύρισε και είπε στους οικοδεσπότες του, διακηρύσσοντας με θαυμασμό: “Αυτό θα πρέπει να το διαφυλάξετε”.

 

Ο Γκραντ πιθανότατα δεν ήξερε πως αυτό ήταν το πραγματικό ερώτημα εκέινη την εποχή: το κατά πόσο θα επιζούσε το Νο ή όχι.