Δεν είναι η πρώτη φορά που διεξάγεται στον τόπο μας θεολογική συζήτηση γύρω από το θέμα της σχέσης Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Πλήθος είναι οι σχετικές μελέτες, αφού, όπως είναι τοις πάσι γνωστό, τούτο αποτελεί προσφιλές θέμα συζήτησης μεταξύ των θεολόγων και εν γένει των ανθρώπων της Εκκλησίας. Μοιάζει να μην υπάρχει, μάλιστα, Έλληνας θεολόγος της παλαιότερης ή και της νεώτερης γενιάς, που να μην ασχολήθηκε με το θέμα `Ορθοδοξία και Ελληνισμός - Ορθοδοξία και νεοελληνική ταυτότητα`, υπερασπιζόμενος συνήθως, αμυντικώ τω τρόπω, αυτήν την προνομιακή σχέση από έξωθεν επιθέσεις. Αυτή η αμυντική στάση μοιάζει σιγά-σιγά να εγκαταλείπεται και να υπερβαίνεται τα τελευταία χρόνια, καθώς όλο και πιο συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας θεολογικά κείμενα και μελέτες που εξετάζουν τη σχέση Εκκλησίας και έθνους, Ορθοδοξίας και Ελληνισμού, υπό το φως πρωτίστως θεολογικών κριτηρίων και όχι εθνικών σκοπιμοτήτων και στοχεύσεων. Η ελληνική, βέβαια, Ορθοδοξία έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει μέχρις ότου φτάσει να απαλλαγεί από το σύνδρομο του ελληνοκεντρισμού και του επαρχιακού τύπου επηρμένου θρησκευτικού εθνικισμού, που και τη θεολογική της μαρτυρία αλλοιώνουν και την εμποδίζουν να συμμετάσχει ισότιμα και δημιουργικά στον αιώνα που ζούμε, και όχι να αναπολεί νοσταλγικά ξεπερασμένες αμετάκλητα από την Ιστορία εποχές.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]