Για το έργο του αυτό (1862) που θεωρείται από τα σημαντικότερα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Ουγκό αφιέρωσε περισσότερο από δεκαπέντε χρόνια και μάλιστα την περίοδο που υπήρξε η πιο δημιουργική της ζωής του ως μυθιστοριογράφου.

Μέσα από τις σελίδες του Α́ τόμου παρελαύνουν οι ταπεινοί και καταφρονεμένοι, οι περιθωριακοί, οι απόβλητοι της κοινωνίας, συνθέτοντας μια πελώρια αλλά ρεαλιστική κοινωνική τοιχογραφία. Οι μορφές των ηρώων, καλών ή κακών, έχουν γίνει θρύλος: ο κατάδικος Γιάννης Αγιάννης, ο άσπλαχνος αστυνομικός Ιαβέρης, η μικρή Τιτίκα, ο ρομαντικός Μάριος, ο ηρωικός Γαβριάς, ο κακοποιός Θεναρδιέρος...