Ο ουρανός πάνω στη γη
Τελετουργίες καθαγίασης του ελληνικού παραδοσιακού οικισμού
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-210-442-2
Οδυσσέας, Αθήνα, 2/2003
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 15.90 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 14 εκ, 400 γρ, 303 σελ.
Περιγραφή

Μία από τις πιο βαθιά ριζωμένες πρακτικές στον ελληνικό χώρο, που έχει αφήσει τα ίχνη της μέχρι σήμερα και είχε κεντρική σημασία για την ταυτότητα, την αίσθηση της ιστορικής συνέχειας και τη συμβολική επιβίωση μίας κοινότητας, είναι η καθαγίαση του χώρου της. Χωριό και πόλη καθαγιάζονται μέσω της απόσπασης από τον βέβηλο χώρο και της μαγικο-θρησκευτικής οριοθέτησής τους, που προφυλάσσει από κάθε τι το δαιμονικό και κακό. Η πραγματοποίηση του μεταφυσικού ορίου επιτυγχάνεται με μία ποικιλία τελετουργικών πρακτικών: με περιάροση του οικισμού, περισχοινισμό, περιμετρική λιτανεία, περίζωση με φυσικά ή τεχνητά ορόσημα, σταύρωμα με στοιχεία που συνδέονται με τα κύρια σημεία του ορίζοντα. Οι πρακτικές αυτές αποδίδουν στον χώρο του οικισμού διάφορους τύπους μίας συμβολικής γεωμετρίας, οι οποίοι είναι εξαιρετικά συγγενικοί μεταξύ τους. Η παρούσα μελέτη αξιοποιεί το υπάρχον λαογραφικό και ανθρωπολογικό υλικό, καθώς και νέα στοιχεία που συλλέχθηκαν για την πραγματοποίησή της, με τον τριπλό σκοπό να δώσει μία συστηματική περιγραφή και ερμηνεία των τελετουργικών και της συμβολικής γεωμετρίας τους, να ανιχνεύσει, μέσα από προσεκτική ιστορική έρευνα, την προέλευσή τους και, τέλος, να εντοπίσει το βαθύτερο θρησκευτικό νόημα του καθαγιασμένου χώρου.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Ι. ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
1. Γενικό χωρικό μοντέλο του καθαγιασμένου χώρου
2. Περιάροση
3. Αροτρίωση και σταύρωμα
4. Περίζωση (ζώσιμο)
5. Σταύρωμα
6. «Σταυρός ναών» και «σταυρός οδών»
7. Κύκλος της ζωής vs θάνατος
8. Ιερός vs άγριος χώρος
ΜΕΡΟΣ ΙΙ. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
9. «Μαγικοί κύκλοι» και ελληνική αρχαιότητα
10. Ιεροί κύκλοι και ελληνο-ρωμαϊκή αρχαιότητα
11. Κωνσταντινούπολη και Ρώμη
12. Βυζάντιο και τελέσματα
13. Κωνσταντινούπολη και ουράνια Ιερουσαλήμ
14. Βυζαντινός οικισμός και ουράνια Ιερουσαλήμ
15. Νεοελληνικός οικισμός και ουράνια Ιερουσαλήμ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΙΚΙΣΜΩΝ