Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία (1904 - 1908)

Ο Μακεδονικός Αγώνας

Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Α.

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-6741-44-9

Σταμούλης Αντ., Θεσσαλονίκη, 6/2009

Ελληνική, Νέα

€ 31.80 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Σκληρόδετο

24 x 17 εκ, 408 σελ.

Περιγραφή

Κάθε πρόσωπο που έλαβε μέρος στο Μακεδονικό αγώνα, έγραψε ιστορία. Είναι αδύνατο όμως σ` ένα συνθετικό έργο να περιληφθούν τα πάντα και να καλυφθούν όλες οι ιστορικές λεπτομέρειες. Άλλωστε, πιστεύω ακράδαντα, ότι οι ανώνυμοι ήρωες ήταν εκείνοι, οι οποίοι διαδραμάτισαν τον σημαντικότερο ρόλο και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Και ακόμη απομένουν πολλά, για να δουν το φως της δημοσιότητας. Η άντληση νέων στοιχείων από τις αρχειακές πηγές είναι και η συνεχής φροντίδα κάθε ιστορικού. Συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί κοινοτήτων, χωριών, κωμοπόλεων και πόλεων, πήραν μέρος στο Μακεδονικό αγώνα και διατράνωσαν την παρουσία τους με την προσφορά τους στην ευνοϊκή έκβασή του. Στην ένοπλη φάση διαπιστώνει κανείς τη μαζική και τη συλλογική προσπάθεια του ελληνικού στοιχείου της Μακεδονίας για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την αντιμετώπιση των Βουλγάρων. Και αυτό είναι το πιο ουσιαστικό. Ούτε ένας Μακεδόνας δεν έμεινε έξω από τον αγώνα. Όλοι οι Έλληνες του μακεδονικού χώρου έτρεξαν να βοηθήσουν και να συμπαρασταθούν με οποιαδήποτε μέσα είχαν στην διάθεσή τους στα ελληνικά ανταρτικά σώματα και στις ανταρτικές επιχειρήσεις τους. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η κύρια αιτία για την ευνοϊκή έκβαση του Μακεδονικού αγώνα παρά το αμφίρροπο τέλος του. Αν θελήσει κανείς να εκτιμήσει τα αποτελέσματα της χρονικής περιόδου 1904-1908, μπορεί να διαπιστώσει με αντικειμενικά κριτήρια την επιτυχημένη και αποτελεσματική δράση των ελληνικών σωμάτων, τα οποία επωφελήθηκαν σημαντικά από τις εσωτερικές διενέξεις της βουλγαρικής Οργάνωσης, αλλά κυρίως από τη θερμή συμπαράσταση των ελληνόφωνων, σλαβόφωνων, βλαχόφωνων και αλβανόφωνων ελληνικών πληθυσμών της νότιας και της μεσαίας γεωγραφικής ζώνης της Μακεδονίας. Σ` αυτήν ακριβώς τη διαπίστωση κατέληγε στα 1906 και ο Αυστριακός πρόξενος του Μοναστηρίου, ο οποίος υπογράμμιζε το γεγονός ότι τα ελληνικά ανταρτικά σώματα είχαν από παντού τη συμπαράσταση των χριστιανικών πληθυσμών της Μακεδονίας, ενώ, αντίθετα, τα βουλγαρικά απαιτούσαν πάντοτε με ειρηνικό ή βίαιο τρόπο τρόφιμα, χρήματα και πολεμοφόδια.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Ι. Οι πρωτογενείς πηγές και η προσφορά τους στην ιστορική θεώρηση του Μακεδονικού αγώνα
II. Ο Μακεδονικός αγώνας και η ιστορική σημασία του
III. Ο Μακεδονικός αγώνας και τα διπλωματικά πλαίσιά του
1. Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΝΟΠΛΗΣ ΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 1904
Ι. Η παρουσία του Παύλου Μελά στη Μακεδονία, έναυσμα για την έναρξη της κυρίας φάσης του Μακεδονικού αγώνα
II. Η συμβολή του Λάμπρου Κορομηλά στην οργάνωση της ελληνικής αντίστασης στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
III. Η δράση των πρώτων ένοπλων ελληνικών πυρήνων στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης (1904)
IV. Η ένοπλη φάση στη Δυτική Μακεδονία στα τέλη του 1904
2. Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ ΤΟΥ 1905. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΑΡΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΣΕ ΝΕΕΣ ΒΑΣΕΙΣ
Ι. Αναδιοργάνωση της ελληνικής αντίστασης στη Μακεδονία και υλοποίηση των σχεδίων του Λ. Κορομηλά
II. Η αποστολή και η δράση των πρώτων ελληνικών σωμάτων με επικεφαλής Έλληνες αξιωματικούς στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
III. Η δραστηριότητα των ντόπιων και άλλων Ελλήνων οπλαρχηγών στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
IV. Οργάνωση της ελληνικής άμυνας στην πρωτεύουσα του βιλαετίου Μοναστηρίου
V. Η επιχειρησιακή ελληνική δραστηριότητα στη Δυτική Μακεδονία
VI. Η ελληνοβουλγαρική πάλη στο Μορίχοβο
3. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ 1906
Ι. Η οργάνωση του ελληνισμού της Θεσσαλονίκης κατά τον Μακεδονικό αγώνα
II. Η ιστορική διάσταση του αγώνα στον Βάλτο των Γιαννιτσών και στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
4. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ ΠΥΡΗΝΩΝ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ 1906
Ι. Η δράση των κύριων ελληνικών σωμάτων στη Δυτική Μακεδονία: του Γ. Δικώνυμου-Μακρή, του Καπετάν Λίτσα και του Παύλου Γύπαρη
ΙΙ. Η υπόλοιπη ελληνική ανταρτική δράση στη Δυτική Μακεδονία
III. Κορύφωση των ελληνοβουλγαρικών συγκρούσεων στο Μορίχοβο
5. Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ (1904-1908)
Ι. Η κατάσταση στην Ανατολική Μακεδονία ως την άφιξη του Έλληνα προξένου Αντ. Σαχτούρη (1904-1906)
II. Η παρουσία του ελληνισμού της Βορειοανατολικής Μακεδονίας κατά τον Μακεδονικό αγώνα (1905-1906)
III. Η έναρξη της ένοπλης ελληνικής αντίστασης στο σαντζάκι Σερρών (1906-1908)
IV. Η ελληνική Οργάνωση στην Ανατολική Μακεδονία στα 1908
6. Η ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΧΩΡΟ ΣΤΑ 1907
Ι. Η εξέλιξη του Μακεδονικού αγώνα στο βιλαέτι Θεσσαλονίκης
II. Η ελληνική ανταρτική δράση στο βιλαέτι Μοναστηρίου
7. ΤΟ ΑΜΦΙΡΡΟΠΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ (1908) ΚΑΙ Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ
Ι. Οι τελευταίες επιχειρήσεις των ελληνικών σωμάτων στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
ΙΙ. Η αποτίμηση του Μακεδονικού αγώνα στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
III. Η πορεία των επιχειρήσεων στο βιλαέτι Μοναστηρίου στα 1908
IV. Συνολική θεώρηση και εκτίμηση του Μακεδονικού αγώνα στο βιλαέτι Μοναστηρίου μετά τον Ιούλιο του 1908
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΙΚΟΝΕΣ-ΧΑΡΤΕΣ