Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε τόσο καθοριστική εμπλοκή στο Κυπριακό όσο κανένας άλλος πολιτικός της σύγχρονης Ελλάδας. Έχοντας ο ίδιος διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις τελευταίες κρητικές επαναστάσεις αλλά και στα πρώτα βήματα της Κρητικής Πολιτείας, ήταν ο πρωθυπουργός που ενέταξε την Κύπρο στη σειρά των προτεραιοτήτων των ελληνικών εθνικών διεκδικήσεων, συζήτησε για πρώτη φορά με τους Βρετανούς το ενδεχόμενο παραχώρησης του νησιού στην Ελλάδα, ενώ εμφύσησε στους Έλληνες Κυπρίους τη βεβαιότητα για την ευόδωση των πολιτικών τους στόχων, ύστερα από τους Βαλκανικούς πολέμους και τον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1931, και αφού μεσολάβησε η μικρασιατική καταστροφή, ο ίδιος προέβη στη σκληρή και πολυσυζητημένη αποδοκιμασία της οκτωβριανής κυπριακής εξέγερσης. Ουσιαστικά, η πολιτική του Βενιζέλου στο Κυπριακό συνοψίζει τις αντιφάσεις και τα όρια της πολιτικής του «εθνικού κέντρου» απέναντι στο τελευταίο αλυτρωτικό κίνημα της νεοελληνικής ιστορίας. Αυτή η πολύπλευρη ανάμειξη του Ελευθέριου Βενιζέλου στο κυπριακό ζήτημα παρουσιάζεται σφαιρικά και αναδεικνύεται στον παρόντα συλλογικό τόμο. (. . .)
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]