Η συγγραφή των τοπικών ιστοριών του θεάτρου συνιστά ένα από τα βασικά desiderata της θεατρικής έρευνας, καθόσον είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανασύνθεση της συνολικής ιστορίας. Το επτανησιακό θέατρο, διαθέτοντας ιδιάζοντα χαρακτηριστικά και εμπλουτιζόμενο διαρκώς με νέες μελέτες, συνιστά ιδιαίτερη ενότητα στην γενικότερη ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου.
Το αντικείμενο της παρούσας μελέτης, είναι η θεατρική ιστορία της Κεφαλονιάς από το 1900 μέχρι το 1953. Αποτελεί συνέχεια της διδακτορικής διατριβής του καθηγητή Σπ. Α. Ευαγγελάτου για την Ιστορία του θεάτρου εν Κεφαλληνία 1600-1900, η οποία στάθηκε και η επιστημονική αφετηρία του εγχειρήματος, ενώ το 1953 έθεσε ως καταληκτικό όριο, η ίδια η φύση, επιλέγοντας την τρομακτική και βίαιη επέμβαση του Εγκέλαδου.
Την πρώτη πεντηκονταετία του εικοστού αιώνα, η θεατρική ζωή στην Κεφαλονιά παρουσιάζει αρκετή ποικιλία χωρίς να γνωρίζει βέβαια την ποιοτική άνθιση του μουσικού θεάτρου, που χαρακτήριζε τον προηγούμενο αιώνα. Ελληνικοί δραματικοί και μουσικοί θίασοι αντικαθιστούν τους ιταλικούς, ενώ η ερασιτεχνική δραστηριότητα συνεχίζει να είναι ανθηρή. Οι μουσικές εκδηλώσεις αλλά και η νέα τέχνη του Κινηματογράφου, συμπληρώνουν την πολιτιστική εικόνα. Οι θεατρικοί χώροι, αυξάνονται και παράλληλα με τον χειμερινό `Κέφαλο` λειτουργεί από το 1907 το θερινό δημοτικό θέατρο `Απόλλων`, γεγονός που εμπλουτίζει την θεατρική ζωή αυξάνοντας τα όρια της θεατρικής περιόδου. Παράλληλα όμως πυροδοτεί τις κοινωνικές αντιθέσεις, αφού το νέο θέατρο ταυτίζεται με τα λαϊκότερα στρώματα σε αντίθεση με τον αριστοκρατικό `Κέφαλο`, στον οποίον τον πρώτο λόγο έχουν οι `θεωρειούχοι`.
Το κοινό εξακολουθεί μέχρι τέλους να ανταποκρίνεται θερμά στις κάθε είδους προκλήσεις των θιάσων, αν και η αντικατάσταση της prima donna από την `σουμπρέτα`, δεν παύει να ενοχλεί τους φιλόμουσους και να προκαλεί τις διαμαρτυρίες του τοπικού Τύπου. Η πρόσληψη των παραστάσεων χαρακτηρίζεται από ιδιάζοντα και αρμόζοντα πλήρως στο επτανησιώτικο ταπεραμέντο χαρακτηριστικά. Τα σχόλια και οι αισθητικές παρατηρήσεις των αρθρογράφων συχνά αποκαλύπτουν αρκετά υψηλό επίπεδο και ορισμένοι από αυτούς συναγωνίζονται επάξια τους θεατρικούς κριτικούς της πρωτεύουσας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον της πρόσληψης αποτελεί ο συχνά ταξικός χαρακτήρας που εκδηλώνεται με αφορμή τις πρωταγωνίστριες. Αλλά και ο έμμετρος σατιρικός λόγος, που συχνά επιστρατεύεται για να σχολιάσει τα θεατρικά δρώμενα, σατιρίζοντας παράλληλα και την ίδια την πρόσληψή τους, συνιστά μια ακόμη ενδιαφέρουσα πτυχή της θεατρικής ιστορίας του νησιού.
Αλλά επειδή αυτή συνεχίζεται και, εκτός Κεφαλονιάς, και μάλιστα ιδιαίτερα πλούσια και καθοριστική, κρίναμε σκόπιμη την συγγραφή ενός παραρτήματος, που θα έχει τη θέση ενός εργοβιογραφικού λεξικού Κεφαλονιτών θεατρανθρώπων κυρίως του 20ού αιώνα, θέτοντας ως χρονικό καταληκτικό όριο γέννησης των βιογραφούμενων το 1950. Ο θεός Διόνυσος χάρισε πράγματι απλόχερα τα δώρα του στο νησί μας.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]