Ο άνθρωπος που πίστευε ότι ο φασισμός είναι ποίηση σώπασε. Μια ριπή έκοψε τη φωνή του Γάλλου συγγραφέα που ενστερνιζόταν με πάθος τη «γαλλογερμανική συνεργασία». Ως αρχισυντάκτης της δεξιάς εφημερίδας `Je Suis Partout` και ως μυθιστοριογράφος υπηρετούσε τους σκοπούς της γερμανικής προπαγάνδας κατά το Β` Παγκόσμιο πόλεμο. Ενόσω ο στρατάρχης Πετέν, ως αρχηγός της κυβέρνησης του Βισί, είχε ανταλλάξει χειραψία με τον Χίτλερ στο Μοντουάρ, ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ οραματιζόταν μια εθνικοσοσιαλιστική Γαλλία, χωρίς την παρουσία εβραϊκών στοιχείων. Τα γραπτά του συνιστούσαν ολοφάνερες καταδόσεις, που οδήγησαν σε πολλές συλλήψεις Εβραίων, αλλά και Γάλλων αντιστασιακών. Με την απελευθέρωση του Παρισιού, επήλθε η περίοδος της Κάθαρσης - Epuration - στη Γαλλία· οι ομάδες της αντίστασης και ο Ντε Γκολ οργάνωσαν τις δικές τους επιτροπές, οι οποίες σύστησαν ταχύτατα νέα δικαστήρια. Ο Μπραζιγιάκ κλήθηκε να απολογηθεί για τη συμπεριφορά του ενώπιον του γαλλικού λαού. Ήταν όμως πολιτικά ορθό να αποδοθούν ευθύνες σε έναν διανοούμενο για σύμπραξη με τον εχθρό και από ποιους; Όρθιος στο εδώλιο του κατηγορουμένου ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ, με την απαράμιλλη ρητορική του δεινότητα, υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τις γερμανόφιλες θέσεις του, που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη. Ο εισαγγελέας διατύπωσε ακόμα και την κατηγορία ότι ο ναζισμός έλκυε τον κατηγορούμενο τόσο έντονα λόγω των καταπιεσμένων ομοφυλοφιλικών του τάσεων. Τελικά κρίθηκε ένοχος εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε σε θάνατο δια τουφεκισμού. Εκτελέστηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1945. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]