Πολυσχιδές και πολύτροπο, ευνοϊκά δεκτό από την κριτική, το έργο του Νίκου Γιαλούρη όχι μόνο δεν έχει μελετηθεί αλλά δεν είναι καν επαρκώς γνωστό, όσο τουλάχιστον του οφείλεται. Αν εξαιρεθούν οι φίλοι και συμπατριώτες του καλλιτέχνη στην Ελλάδα και το εξωτερικό, πρόθυμοι αρωγοί και αποδέκτες του έργου, λίγοι άλλοι φιλότεχνοι το γνωρίζουν. Θετική είναι η ανταπόκριση της κριτικής. Ενθουσιώδη σχόλια Ελλήνων και ξένων που επισκέφθηκαν τις εκθέσεις και το εργαστήριό του, δημοσιεύματα στον ημερήσιο και τον περιοδικό τύπο, πολυάριθμα και ποικίλα, με κρίσεις ορθές, μαρτυρούν την καλή εντύπωση από τον ίδιο και τη δουλειά του, όμως δεν αρκούν την ερμηνεία και την αποτίμησή της.
Ζωγράφος, σχεδιαστής, χαράκτης και διακοσμητής, ο Γιαλούρης άφησε ογκώδες εικαστικό έργο. Ογκώδης επίσης είναι η συγγραφή του, αναφερόμενη στη λαογραφία, την τέχνη, την ιστορία και την κοινωνική ζωή της Χίου και των γύρω νησιών. Η ποίησή του, δημοσιευμένη συχνά με την ιδιόχειρη γραφή του, αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο της δημιουργίας του. Ανήκει μεν στη λογοτεχνία αλλά, λόγω του ιδιώματος στο οποίο έχει γραφεί, έχει και αισθητικό ενδιαφέρον.
Το εικαστικό έργο του Γιαλούρη περιλαμβάνει ελάχιστες ελαιογραφίες, ακρυλικά, υδατογραφίες, λαδοπαστέλ, μεγάλο αριθμό χαρακτικών, κυρίως λινόλαια, και σχέδια. Διάσπαρτο σε ελληνικές και ξένες συλλογές, ακατάγραφο, δύσκολα εντοπίζεται, ενώ ένα μέρος, το μέγεθος του οποίου δεν είναι δυνατόν να υπολογισθεί, πρέπει να θεωρηθεί οριστικά χαμένο. Η απώλεια οφείλεται είτε σε κακές συνθήκες φύλαξης και κλοπές είτε στην αμέλεια αυτών που είχαν αναλάβει τη φύλαξη και τη διάσωσή του, όταν ο καλλιτέχνης δεν ζούσε πια. Ο ίδιος, εξάλλου, δεν φαίνεται να είχε προνοήσει για την ασφάλεια και την αξιοποίηση της εργασίας του μετά τον θάνατό του.
Αντιλαμβάνεται κανείς, έπειτα από τα παραπάνω, τη σημασία της πρωτοβουλίας του Ιδρύματος John Fatalios Foundation να αναλάβει τη μελέτη και έκδοση των χαρακτικών και των σχεδίων του καλλιτέχνη. Να περισώσει, ουσιαστικά, ό, τι απέμεινε.
Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζονται τα χαρακτικά και τα σχέδια, τα οποία και συνιστούν την πολυπληθέστερη ενότητα, παρέχουν την ακριβέστερη και αυθεντικότερη ένδειξη του ύφους του Γιαλούρη, περιλαμβάνουν δε το μεγαλύτερο μέρος της θεματογραφίας του. Κατά τη μελέτη του έργου του δεν περιέλαβα όσα έχουν καταφανώς λαϊκό χαρακτήρα, επιφυλασσόμενος να τα μελετήσω ιδιαιτέρως. Σχέδια και χαρακτικά συνεξετάζονται ως ενιαία δημιουργία, έχουν δε κατανεμηθεί σε ενότητες, αν μεταξύ τους ως προς τον αριθμό των πινάκων. Τούτο δεν οφείλεται πάντοτε στην αδυναμία να ευρεθούν ομόθεμα έργα, αλλά στο γεγονός ότι εξαρχής ορισμένα θέματα ελάχιστα αξιοποιήθηκαν από τον καλλιτέχνη. [...]
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]