Όλοι οι μεγάλοι παιδαγωγοί των τελευταίων εκατόν πενήντα χρόνων, μίλησαν για σχολεία ανοιχτά, για μαθητές χαρούμενους και εργατικούς, για δασκάλους πρόσχαρους και μεταδοτικούς. Όλοι αυτοί οι παιδαγωγοί, αλλά και οι αρχαίοι φιλόσοφοι μας άφησαν μια παρακαταθήκη:
- Ότι η εκπαίδευση στηρίζεται στην κινητοποίηση βαθύτερων διαφερόντων, όπως είναι ο ενθουσιασμός, η αγάπη για μάθηση, η επιθυμία για ανακάλυψη.
- Ότι η προσωπικότητα του δασκάλου πρέπει να έχει ισχυρή συναισθηματική επένδυση.
Η σύγχρονη αντίληψη, εξακολουθεί να βασίζεται σ` όλα αυτά. Απλά σήμερα το μαθησιακό υλικό είναι ογκωδέστερο, με συνέπεια και οι απαιτήσεις της εκπαίδευσης να είναι ανάλογες.
Είναι πλέον βεβαιωμένη η άποψη ότι η γνώση δεν προσφέρεται έτοιμη στον μαθητή, αλλά καταχτιέται σιγά- σιγά από τον ίδιο τον μαθητή.
Το ευέλικτο σχολείο εξ ορισμού αλλά και στην πράξη, είναι το κατάλληλο περιβάλλον για την ψυχική, πνευματική και νοητική ανάπτυξη του μαθητή. Το σχολείο κύτταρο δημιουργίας, το σχολείο με κουλτούρα και στόχους , είναι ο σωστός τόπος που μπορεί να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει ο ευέλικτος δάσκαλος και ο μαθητής της ευέλικτης δημιουργικής τάξης. Δεν μπορεί να υπάρξουν μεμονωμένες ώρες ευέλικτης διδασκαλίας, αλλά μόνο συνεχής ευέλικτη διδασκαλία, όλες τις ώρες, όλες τις ημέρες, όλα τα χρόνια.
Η οργάνωση της ομάδας, της τάξης και του σχολείου αναλύεται διεξοδικά στο βιβλίο. Η νέα μορφή επικοινωνίας του δασκάλου με τους συναδέλφους, του δασκάλου με τους μαθητές του, αλλά και των μαθητών μεταξύ τους είναι ο αέρας που δημιουργεί την ευχάριστη αύρα της σχολικής αίθουσας. Η σωστή χρήση των εποπτικών μέσων περιγράφεται εκτενώς. Όλες οι πτυχές του σύγχρονου ευέλικτου σχολείου, από άποψη παιδοψυχολογική, παιδαγωγική και διδακτική, αναλύονται διεξοδικά.
Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου η θεωρία γίνεται πράξη και ο αναγνώστης βιώνει όλα τα προηγούμενα. Τώρα είναι έτοιμος να δημιουργήσει και αυτός το κατάλληλο περιβάλλον στην τάξη του και να διδάξει την ύλη των μαθημάτων με χίλιους τρόπους.