Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Σιδηρόκαστρο, Μελένικο, Πετρίτσι, Νιγρίτα, Καβάλα, Δράμα, Παγγαίο, Χαλκιδική, Άγιον Όρος... Ή αλλιώς ένα ταξίδι στην Μακεδονία, εκεί στις αρχές του 1900, τότε που ο οθωμανικός ζυγός έριχνε ακόμα βαριά την σκιά του...
Ο Άγγλος Τζ. Φ. Άμποτ θα επισκεφθεί την περιοχή της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας ως ειδικός απεσταλμένος του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, προκειμένου να συλλέξει πολύτιμο λαογραφικό υλικό. Και πράγματι, με την διεισδυτική του ματιά αλλά και την ελληνική του παιδεία και γνώση της γλώσσας, θα συγγράψει τον σημαντικό αυτόν τόμο από λαογραφικής, ιστορικής και κοινωνιολογικής άποψης. Σημαντικό γιατί ο Άμποτ δεν κάνει ιδεολογική χρήση της ιστορίας, δεν δίνει στην δημοσιότητα προκατασκευασμένα συμπεράσματα, δεν μπαίνει στο κυνικό παιχνίδι της γεωπολιτικής.
Έτσι, τα αποτελέσματα της έρευνάς του, αποκτούν ιδιαίτερη αξία στον βαθμό που η προσχηματικότητα είναι εξ ορισμού εξοβελιστέα. Και η πραγματικότητα που αναδεικνύεται από την ενδελεχή αυτή έρευνα, πιστοποιεί ότι ο μακεδονικός Ελληνισμός είχε βαθύτατες ρίζες, ενώ οι ελληνόφρονες κάτοικοι της Μακεδονίας του 1901, αρκετοί από αυτούς βλαχόφωνοι ή και σλαβόφωνοι, θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως συνεχιστές της κληρονομιάς των μεγάλων Ελλήνων βασιλέων Φιλίππου και Αλεξάνδρου, ως ιστορική συνέχεια του μέγιστου ήρωα των Πανελλήνων, του Ηρακλή.
Η λαογραφική εξόρμηση του Άμποτ στην κυψέλη του ιδιωτικού βίου, της καθημερινότητας και των λαϊκών παραδόσεων των εθνοτήτων, γίνεται με τρόπο υποδειγματικό. Ολόκληρος ο λαϊκός μακεδονικός πολιτισμός κλεισμένος μέσα σε ένα εξαιρετικό βιβλίο, γραμμένο με επιστημονική επάρκεια και αδιαμφισβήτητο σεβασμό στα ιστορικά πεπραγμένα.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]