Κάλλος το άγιον
Προλεγόμενα στη φιλόκαλη αισθητική της ορθοδοξίας
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-328-230-3
Ακρίτας, Αθήνα, 3/2004
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 17.92 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
22 x 15 εκ, 514 γρ, 358 σελ.
Περιγραφή

Ποιός είναι εν τέλει ο άνθρωπος της Ορθοδοξίας; Είναι ο άνθρωπος των γεγυμνασμένων, των ασκημένων αισθητηρίων, ή ο άνθρωπος της `αναισθησίας`; Ποιός ο Θεός του; Ποιός ο κόσμος του; Ποιά η Εκκλησία του; Ποιά η σχέση του με τη Δύση, το άλλο και τους άλλους; Σε τέτοια και άλλα ερωτήματα που αφορούν τη σύγχρονη αυτοσυνειδησία της Ορθοδοξίας δοκιμάζει να απαντήσει στο βιβλίο αυτό ο Χρυσόστομος Σταμούλης, θέτοντας στο κέντρο της δουλειάς του το `κάλλος το άγιον`, την ομορφιά που αποκαλύπτεται σε όσους ξέρουν να βλέπουν, σε όσους αφήνουν τον εαυτό τους να γίνει παιχνίδι τ` ανέμου προκειμένου να δει τη δόξα του πραγματικού.
`Ένας που ξέρει να βλέπει βρίσκει την ομορφιά παντού`, ακόμη και εκεί που δεν λάμπει, δεν φωνασκεί, αλλά δηλώνει την παρουσία της εν ταπεινώσει και με πλήρη επίγνωση της αδυναμίας της.
`...για να οδηγηθεί κανείς στη μεταποίηση και τον αγιασμό, είναι, κατά τον Γέροντα Πορφύριο, αναγκαία η παρουσία του Πνεύματος του Θεού. Ο πνευματέμφορος, δηλαδή αυτός `που έχει πνεύμα Θεού` προσέχει όπου περνάει, είναι όλο μάτια, όλο όσφρηση. Όλες του οι αισθήσεις ζούνε, αλλά ζούνε με το Πνεύμα του Θεού. Όλα τα βλέπει κι όλα τ` ακούει· βλέπει τα πουλιά, την πέτρα, την πεταλούδα... Περνάει από κάπου, αισθάνεται το καθετί, ένα άρωμα, για παράδειγμα. Ζει μέσα σε όλα· στις πεταλούδες, στις μέλισσες κ.λ.π. Η χάρις τον κάνει να είναι προσεκτικός. Θέλει να είναι μαζί με όλα`.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Λίγες σκέψεις από τους εκδότες
Προλεγόμενα
Κεφάλαιο α': ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ Ή ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ; ΤΟ 'ΔΙΛΗΜΜΑ' ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
1. 'Η καθ' ημάς Φιλοκαλία δεν είναι δυτική καλαισθησία'. Το παράδειγμα του Κώστα Ζουράρι
2. 'Δεν μπορείς να πετάξεις τις αισθήσεις'. Το παράδειγμα του πατρός Αλεξάνδρου Σμέμαν
3. 'Η αισθητική είναι μια διαρκής νίκη κατά του μετεωρισμού και του κατακερματισμού'. Το παράδειγμα του Νίκου Ματσούκα
Κεφάλαιο β': ΦΙΛΟΚΑΛΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. ΤΟ 'ΣΥΝΑΜΦΟΤΕΡΟΝ' ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1. 'Καλόν υπερούσιον'. Η διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας για την Αγία Τριάδα. Το παράδειγμα του Διονυσίου Αρεοπαγίτη
2. 'Που έδυ σου το κάλλος;'. Ανθρωπολογικές επισημάνσεις για τη χαμένη ωραιότητα ή το κάλλος το άγιον και το ακαλλές της πτώσης
α) Η πτώση του ανθρώπου ως απώλεια του κάλλους
β) Περί αισθήσεων ή περί της του ανθρώπου φύσεως
γ) Αισθητική αλήθεια και θάνατος
3. 'Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού'. Η ορθόδοξη κτισιολογία και το οικολογικό πρόβλημα
α) '... και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησεν, και ιδού καλά λίαν'
β) '... και εσεβάσθησαν και ελάτρευσαν τη κτίσει παρά τον κτίσαντα'. Ιστορικά παραδείγματα υποτίμησης της κτίσης
γ) 'Σήμερον των υδάτων αγιάζεται η φύσις'
δ) Το Πορτραίτο μιας κυρίας, του Τόμας Έλιοτ και ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης. Από την παθολογική συναισθηματικότητα στον οικολογικό ρεαλισμό της ευθύνης
Κεφάλαιο γ': 'ΚΑΛΛΟΣ ΑΜΗΧΑΝΟΝ'. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΦΙΛΟΚΑΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
1. Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Περίπατος 'παρά θιν' αλός' και τα όρια της Εκκλησίας
2. Γέρων Σωφρόνιος του Έσσεξ. Η μνήμη του θανάτου και η 'σύγκρουση' με το πάθος της ζωγραφικής
3. Ο γέρων Πορφύριος, το αηδονάκι και ο σύγχρονος αισθητικός προβληματισμός. Παράλληλες αναγνώσεις των Λόγων του Καυσοκαλυβίτη με την Αισθητική Θεωρία του Theodor W. Adorno
Επίμετρο: Οι άγιοι και οι ποιητές ίσως...
Ευρετήριο ελληνικό
Εννοιών - Πραγμάτων
Ονομάτων
Ευρετήριο ξενόγλωσσο