Το έργο αυτό περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες οι οποίες αναφέρονται σε βασικές έννοιες της ιστορικής επιστήμης αλλά και σε θεμελιώδεις κατηγορίες του πολιτισμού μας: στη σχέση παρελθόντος και παρόντος, στη σχέση ανάμεσα στο `αρχαίο` και το νεοτερικό, στη μνήμη, τέλος στην ιστορία. Ο Λε Γκοφ εξετάζει την ιστορικότητα των εννοιών αυτών, δηλαδή πως δημιουργήθηκαν, πως άλλαξαν, ποιες διαπλοκές είχαν κάθε φορά με την εποχή τους, πως χρησιμοποιούνται όταν σκεφτόμαστε τα περασμένα, πως έγιναν εργαλεία των ιστορικών. Πρόκειται για ένα κείμενο το οποίο είναι ταυτόχρονα εγκυκλοπαίδεια των ιστορικών σπουδών αλλά και θεωρητικός στοχασμός πάνω στην ιστορία. Ο συγγραφέας παρουσιάζει την ιστορική σκέψη από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή, και παρ` όλο που επικεντρώνεται στη δυτική ιστορική παράδοση, δεν περιορίζεται σ` αυτήν. Το έργο απευθύνεται τόσο στους ιστορικούς, στους κοινωνικούς επιστήμονες και στους εκπαιδευτικούς, όσο και σε όλους εκείνους που θέλουν να καλλιεργήσουν την ιστορική τους συνείδηση και να εκλεπτύνουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται την ιστορία.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]