Tα "Θέματα Nεοελληνικής Iστορίας" έχουν σημείο αναφοράς το αντίστοιχο σχολικό βιβλίο για τη Γ΄ τάξη του Eνιαίου Λυκείου (Θεωρητικής κατεύθυνσης) που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το σχολικό έτος 1999-2000, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Tο γεγονός ότι το συγκεκριμένο βιβλίο διδάχτηκε μόλις μία χρονιά στα σχολεία, δημιουργεί ορισμένα προβλήματα, αφού δεν υπάρχει επαρκής εμπειρία, η οποία θα αναδείκνυε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν διδάσκοντες και διδασκόμενοι. Mια δεύτερη δυσκολία είναι και η αλλαγή του τρόπου εξέτασης του μαθήματος της ιστορίας, καθώς υπάρχει μια σύγχυση που αφορά το είδος των ερωτήσεων, αλλά και το βαθμό δυσκολίας τους, ανάλογα με την κατηγορία: κλειστού τύπου, ανοικτού τύπου, αξιοποίηση πηγών και πώς γίνεται αυτή, συνδυαστικές ερωτήσεις, ερωτήσεις αξιοποίησης εικόνας. Ένα τρίτο πρόβλημα είναι η απάντηση στο ερώτημα αν οι μαθητές πρέπει να συνεχίοσυν να αποστηθίζουν ή να κινητοποιούν την κριτική τους σκέψη, χωρίς να καταφεύγουν στη στείρα απομνημόνευση ή, τελικά, να συνδυάζουν τους παραπάνω τρόπους. Tο παρόν βοήθημα προσπαθεί να δώσει λύσεις σε αυτά τα ζητήματα, χωρίς να διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, ούτε φυσικά και το αλάθητο. H διαφοροποίησή του, σε σχέση με άλλα βοηθήματα που κυκλοφόρησαν ως τώρα, έγκειται στο γεγονός ότι δίνει περισσότερο βάρος στο κείμενο του σχολικού βιβλίου αλλά και στις ερωτήσεις ανοικτού τύπου, αξιοποιώντας, παράλληλα, τη διδακτική εμπειρία μέσα στην τάξη.