Η περί Παιδείας διδασκαλία του Αριστοτέλους
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-6835-38-4
Έννοια, Αθήνα, 2012
Ελληνική, Νέα
Βιβλίο, Απροσδιόριστο δέσιμο
232 σελ.
Περιγραφή

Η μελέτη της περί παιδείας διδασκαλίας του Αριστοτέλους συνδέεται κατά τρόπο αναπόσπαστο με την πολιτική και την ηθική φιλοσοφία του. Ο φιλόσοφος είχε αξιολογήσει πλήρως τη σημασία της παιδείας για τη δημιουργία των ενάρετων πολιτών, καθώς οι πολίτες, δι` αυτής, συνειδητοποιούν την ευθύνη, που έχουν για την πορεία της πόλεως. Η περί παιδείας θεωρία του Αριστοτέλους καθιστά τον άνθρωπο, και δη τον νέο, αποδέκτη των θεμελιωδών αρχών της επιτεύξεως της εναρέτου πόλεως. Στο στοχασμό του ο πεπαιδευμένος άνθρωπος, ο πολιτικά ενεργός πολίτης και ο ενάρετος χαρακτήρας αποτελούν αδιάσπαστη ενότητα και το θεμέλιο επί του οποίου θα δομηθεί η ευδαίμων πόλεως. Η παιδεία είναι η μέγιστη πολιτική πράξη και, ως εκ τούτου, επιβάλλεται να αποτελέσει τη μέριμνα των πολιτικών και της οργανωμένης κοινωνίας.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σε ελληνικό επίπεδο, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η απομάκρυνση του πνευματικού κόσμου από τη συστηματική μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων. Το ανωτέρω συμβαίνει, επειδή τα συγκεκριμένα κείμενα θεωρούνται ότι δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Η τάση αυτή επέφερε τον αποπροσανατολισμό των πολιτών από το σκοπό της πόλεως που συνίσταται στην επικράτηση των ανθρωπιστικών αξιών. Η ανθρωπιστική παιδεία αντικαταστάθηκε από την επαγγελματική εκπαίδευση, γεγονός που επιδρά δυσχερώς στην ηθική και την πνευματική ανάπτυξη των νέων γενεών. Η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων είναι αναγκαία, δεδομένων των διαχρονικών αξιών που παρέχονται δια των κειμένων τους.
Βεβαίως, οι κοινωνικές, οι οικονομικές και οι πολιτικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί εν σχέσει προς τη χρονική περίοδο, κατά την οποία οι κλασσικοί φιλόσοφοι συνέγραψαν τα έργα τους, συμπεριλαμβανομένου και του Αριστοτέλους. Το ανωτέρω δεν σημαίνει ότι οι σκοποί της σύγχρονης κοινωνίας διαφέρουν προς αυτούς που θέτει ο Σταγειρίτης, διότι οι ιδιότητες και οι ανάγκες της ανθρωπίνης φύσεως παραμένουν όμοιες προς εκείνες των ανθρώπων της εποχής του Αριστοτέλους. Η χρονική απόσταση, συνεπώς, εκμηδενίζεται, τα κλασσικά έργα παραμένουν επίκαιρα, καθ` όσον ο προβληματισμός επί του ανθρωπίνου βίου παραμένει αμετάβλητος.
Η παρούσα μελέτη διερευνά την επίδραση της αριστοτελικής περί παιδείας διδασκαλίας στη διαμόρφωση του πολίτου και της κοινωνίας· παραλλήλως δε επιχειρείται η διαπίστωση της επιρροής της στις μεταγενέστερες αυτού και σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες.
Η αριστοτελική διδασκαλία για την παιδεία είναι επίκαιρη και διδακτική, ιδίως στη σύγχρονη εποχή, δεδομένων των εκπαιδευτικών προβλημάτων που -κατά κύριο λόγο- αντανακλούν τα κοινωνικά, οικονομικά και ηθικά προβλήματα της κοινωνίας.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ Α'
ΟΙ ΠΡΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΘΕΩΡΙΕΣ 'ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ'
Η σοφιστική περί παιδείας διδασκαλία
Η κριτική ερμηνεία του Πλάτωνος επί των επιχειρημάτων των Σοφιστών
Ο παιδαγωγικός έρωτας ως θεμέλιο της πλατωνικής θεωρίας περί παιδείας
ΜΕΡΟΣ Β'
Η ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ
1. Πόλις και παιδεία
Η διαλεκτική σχέση της πόλεως με τον πολίτη ως προϋπόθεση του ευδαίμονος βίου
Ο αποκλεισμός των χειρωνακτών και των γυναικών από την εκπαιδευτική διαδικασία
2. Ηθική και παιδεία
Το ήθος του ανθρώπου και η επ' αυτού επίδραση της οικονομίας
Ήθος, προαίρεσις και πράξις στην πόλη
3. Εκπαιδευτικό σύστημα
Μέτρα ευγονικής
Ο προσανατολισμός της παιδείας
Τα στάδια της εκπαιδεύσεως
Η επίσημη εκπαίδευση
Διδασκόμενα μαθήματα
Η ανώτερη εκπαίδευση
Η διδασκαλία της ποίησης
Η μουσική παιδεία των νέων
Η παιδευτική προετοιμασία των νέων για την πολιτική
Ο αποκλεισμός κοινωνίας των πολιτών με τάξεις του λαού και μορφών τέχνης
Οι πολιτικοί, κοινωνικοί και πνευματικοί φορείς
που διαμορφώνουν ηθικώς τους πολίτες
ΜΕΡΟΣ Γ'
ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 'ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ' ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΧΡΟΝΟΥΣ
Επιδράσεις στο έργο του Πλουτάρχου
Επιδράσεις στο έργο των βυζαντινών φιλοσόφων (10ος-13ος αι.)
Επιδράσεις στο έργο των νεωτέρων παιδαγωγών
Επίλογος
Βιβλιογραφία