Για μια σωστή πολιτική απέναντι στη νέα γενιά του τόπου μας, για την αντιμετώπιση όλων των αναγκών, προσδοκιών και προβλημάτων των γονιών και των παιδιών, πρέπει να γνωρίζουμε πώς εξελίχθηκαν οι αντιλήψεις των Ελλήνων απέναντι στην έννοια παιδί. Το Ίδρυμα Ερευνών για το παιδί άρχισε από το 1982 μια σειρά σχετικών ερευνών με στόχο την έκδοση μιας σειράς μονογραφιών. Στη σειρά αυτή ανήκει το έργο της κοινωνιολόγου Δήμητρας Μακρυνιώτη, που περιγράφει με επιμέλεια και πρωτότυπο τρόπο τη διαδικασία κοινωνικοποίησης του παιδιού, όπως αυτή επιχειρείται με τα αναγνωστικά βιβλία του δημοτικού σχολείου. Αποκαλύπτονται έτσι οι αντιλήψεις της κοινωνίας, του κράτους και των εκπαιδευτικών για τους στόχους και τις μεθόδους διαπαιδαγώγησης των μικρών παιδιών.
Πρόλογος Σπύρου Δοξιάδη
Παρουσίαση
Στόχος και όρια της Έρευνας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Ιστορικότητα της παιδικής ηλικίας - Θεωρητικές προσεγγίσεις
Οι επιπτώσεις της βιομηχανικής επανάστασης στην οικογένεια
Η υποχρεωτική φοίτηση και η παιδική ηλικία
Ελληνική εκπαίδευση: κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα
Τα Αναγνωστικά βιβλία: μέσον προσέγγισης της παιδικής ηλικίας
ΜΕΡΟΣ Α' ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ
1. ΠΑΙΔΙ - ΓΟΝΕΙΣ
Σχέση υπακοής - πειθαρχίας
Η έννοια του χρέους
Τιμωρία
Η στέρηση της θεϊκής αγάπης
Η τιμωρία ως φυσική συνέπεια της παρεκτροπής
Ήπια μορφή τιμωρίας
Τιμωρία - έντονος σωματικός πόνος
Τιμωρία με τη μορφή του θανάτου
Τα καθήκοντα της μητέρας και οι πρώτες αναφορές στη στοργή
Ο θηλασμός
Ηθική διαπαιδαγώγηση
Μητρική αυτοθυσία
Η μορφή του πατέρα
Συμπέρασμα
2. Η ΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Εισαγωγικά - Η φιλία
Το παιχνίδι
Τα Αναγνωστικά βιβλία και το παιχνίδι
ΜΕΡΟΣ Β' Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ
1. ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ
Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Η φιλανθρωπία ως κοινωνικό και θρησκευτικό καθήκον
Παιδί και φιλανθρωπική δραστηριότητα
Το ελεήμον παιδί
Το παιδί αποδέκτης της ελεημοσύνης
2. ΥΓΕΙΑ - ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Εισαγωγικές παρατηρήσεις
1834-1880: Το κοινωνικό κλίμα γύρω από την υγεία
1834-1880: Η έννοια της υγείας στα Αναγνωστικά βιβλία και το παιδικό πρότυπο που προωθεί
1880-1920: Το κοινωνικό κλίμα γύρω από την υγεία
1880-1920: Η έννοια της υγείας στα Αναγνωστικά και το παιδικό πρότυπο που προωθεί
"Η καθαριότης είναι μισή αρχοντιά"
Υγεία - καθαριότητα και καθημερινή σχολική πραγματικότητα
3. ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ
Εισαγωγικές παρατηρήσεις
1. Ορισμός της Πατρίδας: Έδαφος - Εθνικά όρια - "Ιδιαίτερη Πατρίδα" - Μορφές φιλοπατρίας
2. Κοινό παρελθόν
3. Σύμβολα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Μελέτες-Παιδί-Ιστορία-Κοινωνιολογία-Ελλάδα